Hegel en zijn vrienden droomden als studenten al over een revolutie, die door de filosofie bewerkstelligd zou worden. Ook Hegels beroemde werk Phänomenologie des Geistes, dat onlangs verscheen in een Nederlandse vertaling, draait om de realisering van individuele vrijheid.
‘Dat was een stralende dageraad. Alle denkende wezens hebben deze periode gezamenlijk gevierd. Het was een tijd van verheven emoties, een spiritueel enthousiasme keek recht in het hart van de wereld, alsof de verzoening van het goddelijke en het wereldse nu voor het eerst tot stand kwam.’ Tijdens een van zijn colleges ‘filosofie van de geschiedenis’ haalt Hegel vol vuur herinneringen op aan de Franse Revolutie. Hegel (1770-1831) is inmiddels aan het einde van zijn leven. Hij is rector in Berlijn en herinnert zich veertig jaar na dato het ongekende optimisme dat de gebeurtenissen in Frankrijk destijds bij hem en de andere studenten in Tübingen teweegbrachten.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
