10. Lea Ypi: ‘Ik heb gezien hoe realiteit wordt geconstrueerd’
Politiek filosoof Lea Ypi groeide op in communistisch Albanië en verkeerde in de illusie dat ze in het meest vrije land ter wereld woonde. Het wekte haar interesse voor filosofie, in het bijzonder voor de vraag wat het betekent om vrij te zijn. ‘Je hebt altijd de vrijheid om te doen wat juist is.’
9: Waarom we volgens Habermas geen riskant pokerspel met Rusland moeten spelen
In Duitsland woedde een fel debat over de oorlog in Oekraïne. Voormalig pacifisten eisten dat de regering Scholz meer wapens zou leveren aan Oekraïne. De Duitse filosoof Jürgen Habermas bekritiseert die morele verontwaardiging. Volgens Habermas-kenner René Gabriëls pleit de politiek denker voor redelijkheid in een machtsstrijd die allesbehalve redelijk is.
8: ‘De boerenprotesten veranderen in een gevecht tussen goed en kwaad’
De stikstofdiscussie ontaardt in een gewelddadig conflict, ziet filosoof Hans Achterhuis. ‘In een belangenstrijd moet je niet in absolute principes denken. Anders kom je altijd uit bij geweld.’
7: ‘Sartre laat zien: wij zijn lege wezens, zonder vaste kern’
Simon Gusman schreef een boek over Jean-Paul Sartre. ‘Onze keuzes vormen onze identiteit volgens Sartre, dus gedraag je daar ook naar.’
6: Paul Verhaeghe: ‘We willen versmelten en losbreken’
Intimiteit is ongrijpbaar omdat ze zo verscheurend is, meent de Vlaamse psychoanalyticus Paul Verhaeghe. ‘We willen opgaan in de ander en tegelijkertijd zijn we bang om opgeslokt te worden in naam van de liefde.’ Hij schreef het essay Intieme vreemden ter gelegenheid van de Maand van de Filosofie.
Elke week aan het denken worden gezet met de mooiste verhalen van Filosofie magazine? Schrijf u in voor de gratis nieuwsbrief:
Meld u aan voor onze nieuwsbrief
5: Martha Nussbaum: ‘Het kosmopolitisme is moreel bankroet’
Volgens de Amerikaanse filosoof Martha Nussbaum is het kosmopolitisme een mooi ideaal, maar heeft het veel schaduwzijden. ‘Kosmopolitisme geeft niets om natiestaten, en het maakt evenmin uit of je wordt geregeerd door een democratisch verkozen regering of een tiran.’
4: De film Honeypot laat zien dat ons cultuurdebat uit reflexen bestaat
Van cancel culture tot radicale vrijheid van meningsuiting: de samenleving is gepolariseerd. Het debat over culturele uitingen voltrekt zich langs reflexmatige reacties. De film Honeypot van kunstcollectief KIRAC brengt daar verandering in.
3: Waarom het problematisch is dat algoritmes geen schuldgevoel hebben
Kunstmatige intelligentie is overal en kan dingen die het menselijke brein niet kan. Maar wie is er verantwoordelijk voor beslissingen die algoritmes nemen?
2: Marli Huijer: ‘De dood is niet iets om tegen te strijden’
In onze pogingen ons levenseinde zo veel mogelijk uit te stellen, vergeten we hoe we met de dood moeten omgaan, zegt filosoof en voormalig arts Marli Huijer. ‘Mens-zijn betekent dat ouderen plaatsmaken voor jongere generaties.’
1: ‘Een psychische afwijking is het gevolg van eigen keuzes’
Schrijver en denker Maarten van Buuren kampt al jaren met depressie. Met de ontdekking van de existentialistische psychiater Ludwig Binswanger ging hij de psychische stoornis anders zien. ‘Hij beschouwde de patiënt niet als gek, maar als medemens.’
