Collegedag: Dan maak je maar zin

Wat is de waarde van werk, geloof en liefde als je alles zelf mag weten? De vraag of het leven zin heeft noemde Albert Camus in 1942 in zijn beroemde essay De mythe van Sisyphus (1942) ‘de fundamentele vraag van de filosofie’. Inmiddels is de vraag fundamenteel voor het hele moderne leven. Als we niets meer geloven en als we alles zelf mogen weten wat heeft het dan nog voor zin? Op deze collegedag buigen vier denkers zich over de zin en onzin van de zin van het leven. Van de Oude Grieken tot de Verlichting en van de existentialisten tot nu.

Dr. Tazuko van Berkel

Drs. Coen Simon

Drs. Désanne van Brederode

Dr. Ben Kuiken

In de zesde eeuw voor Christus wordt in Klein-Azië het muntgeld uitgevonden – een innovatie die viral gaat door de Griekse wereld en niet alleen het dagelijks leven verandert, maar ook diep ingrijpt in het dagelijks denken. Tazuko van Berkel toont hoe deze kwestie in rechtszaal, theater, politiek en filosofie doordringt. Gebruiken wij geld om de wereld om ons heen te veranderen of verandert geld ons? En wat is nu werkelijk van waarde, wat geeft betekenis aan ons bestaan, wat heeft zin?

Dr. Tazuko Angela van Berkel (1979) is universitair hoofddocent Griekse Taal- en Letterkunde het aan het Leiden University Centre for the Arts in Society (LUCAS, Universiteit Leiden). Als classica en filosoof houdt ze zich bezig met het zelfbeeld, het mensbeeld en het wereldbeeld bij de oude Grieken. Hoe heeft de introductie van een geldeconomie denkbeelden over vriendschap veranderd? En hoe kon het openbaar gebruik van getallen en berekeningen bijdragen aan het klassiek Atheense democratische zelfbeeld?

De moderne mens zou te veel willen. Dus stort hij zich massaal op zelfontplooiing. Als we weten wie we zijn, weten we immers beter wat we willen. Maar biedt de wereld ooit wat we willen? In dit college concludeert Coen Simon samen met Arthur Schopenhauer en Johan Huizinga dat het niet de vervulling, maar het verlangen zelf is, dat zin geeft aan het leven.

Coen Simon (1972) is schrijver, filosoof en hoofdredacteur van Filosofie Magazine. Hij studeerde wijsbegeerte aan de Universiteit van Amsterdam en specialiseerde zich in de filosofische antropologie met een studie naar het allermenselijkste fenomeen: het lachen. Simon schreef vele boeken, waarvan En toen wisten we alles werd bekroond met de Socratesbeker.

Het begrip ‘zingeving’ wekt de indruk dat je je leven, de belangrijke gebeurtenissen en de crises daarin, zelf zin kunt geven. Een zelfgekozen zin zou zelfs perspectief geven en gelukkiger maken. Maar zien we dan niet een belangrijk onderdeel van zingeving over het hoofd? Het onverwachte. Hoe kunnen we ontvankelijk worden voor dat wat er op ons toekomt, voor een ingrijpende verandering of ommekeer? Désanne van Brederode helpt je op weg.

Désanne van Brederode (1970) studeerde filosofie aan de VU in Amsterdam. Ze is schrijver van romans, essays en columns. Haar meest recente publicaties zijn: Hoe het vuur te redden. Een filosofische zoektocht (Querido, 2024) en Waarover ik niet spreken kan. Brief van een overlever (Lemniscaat, 2024).

Dan maak je maar zin! Maar wat maak je eigenlijk als je zin maakt? Wat is het verschil tussen zin en betekenis? Aan de hand van het werk van de Franse filosoof Gilles Deleuze onderzoekt organisatiefilosoof Ben Kuiken hoe dit verschil ons kan helpen om organisaties en de maatschappij menselijker te maken. 

Dr. Ben Kuiken (1965) is organisatiefilosoof en schrijver. Hij promoveerde in 2024 op een filosofisch onderzoek naar ‘sensemaking’, een begrip dat vooral in de organisatiekunde wordt gebruikt om processen van betekenisgeving in organisaties te onderzoeken. Kuiken is als gastonderzoeker verbonden aan de Radboud Universiteit en schreef diverse boeken, waaronder De laatste manager, De organisatiefilosoof en Het zinnigste boek dat je ooit zult lezen.

Wanneer: woendag 25 juni van 10.00 uur tot 16.00
Waar: Openbare Bibliotheek Amsterdam
Prijzen: Regulier € 119,-, abonnees € 99,-, studenten € 79,-
Inclusief: 4 lezingen, koffie, thee en lunch