Home Filosofie en literatuur Boekenkast juli 2024
Filosofie en literatuur

Boekenkast juli 2024

Door de redactie op 27 juni 2024

boekenkast boeken signalementen
beeld Henry Be/Unsplash
FM7 Filosofie Magazine 7 2024 reizen vliegtuig vliegtuigraampje
07-2024 Filosofie magazine Lees het magazine
De redactie signaleert elke maand de boeken die filosofisch het meest opvallen. Dit keer: van therapeutische teksten tot rake romans.

Dit artikel krijg je van ons cadeau

Wil je onbeperkt toegang tot de artikelen op Filosofie.nl? Je bent al abonnee vanaf €4,99 per maand. Sluit hier een abonnement af en je hebt direct toegang.

Tekens

De oud-Griekse filosoof Heraclitus staat bekend als ‘de duistere’. Niet alleen vanwege zijn melancholische inborst en zonderlinge karakter, maar ook vanwege zijn cryptische aforismen. Gelukkig heeft filosoof en classicus Ben Schomakers Alle woorden niet alleen helder vertaald, maar ook een voorwoord en aantekeningen verzorgd. Nog altijd vergt het begrijpen van Heraclitus’ denken de nodige inzet, maar die wordt rijkelijk beloond. Zijn denken blijkt tijdloos en existentieel: hoe zorg je ervoor dat je je niet afsluit van de werkelijkheid, maar blijft openstaan voor de vele manieren waarop die met je in contact treedt?

Alle woorden
Heraclitus
vert. Ben Schomakers
Boom
160 blz.
€ 22,90

Overprikkeld

‘Iedereen ziet de wereld door glas, maar zonder naar buiten te kijken,’ schrijft socioloog Willem Schinkel in zijn boekje met aforismen over leven zonder telefoon (‘aphonismen’). Sommige ontwikkelingen laten zich het best lezen door de bril van het absurde, moet Schinkel gedacht hebben. Hij wisselt rake sociale observaties en leuke woordgrappen af met indringende analyses van de overprikkeling van de moderne mens. Wat opvalt is hoezeer deze vorm hem ligt; keer op keer gaat Schinkel in weinig woorden de diepte in. Perfect voor in je stories, of gewoon om zelf te lezen.

Waarom ik geen mobiele telefoon heb. Aphonismen
Willem Schinkel
Leesmagazijn
180 blz.
€ 24,95

Troostbegeerte

Alain de Botton, filosoof en oprichter van The School of Life, schreef in zijn boeken op toegankelijke wijze over onderwerpen als reizen, werk en liefde. In zijn nieuwe boek, Een therapeutische reis, deelt Botton zijn ideeën over omgaan met psychisch leed met behulp van kunst en literatuur. Hoewel zijn woorden ongetwijfeld zalvend kunnen zijn, rijst de vraag of dit nog wel filosofie is. Hij lijkt eerder uit te zijn op troost en verbinding dan op inzicht of wezenlijke vragen; zijn boek is naar eigen zeggen een ‘bron van kameraadschap’. Meer troostbegeerte dan wijsbegeerte.

Een therapeutische reis. De kunst van het helen
Alain de Botton
Nijgh & Van Ditmar
384 blz.
€ 24,99

Koop een filosoof

Er is uitverkoop bij de Griekse goden, aldus Lucianus, een satiricus uit de tweede eeuw. Potentiële kopers kunnen een filosoof als slaaf aanschaffen, al is de kans op een miskoop aanzienlijk. Zo vereist het onderhouden van de hedonist Aristippus een diepe buidel. Diogenes helpt je te ontspullen, maar scheldt je ook uit en dwingt je om zelf hard te werken. Lucianus weet in enkele rake zinnen zijn slachtoffers zowel te karakteriseren als te bespotten. Dankzij de speelse vertaling en uitleg van Vincent Hunink kunnen we ruim achttien eeuwen later nog om zijn woorden grinniken.

Filosofen te koop
Lucianus
vert. Vincent Hunink
Noordboek
96 blz.
€ 17,90

Even tussendoor… Meer lezen over het beste dat er verschijnt in de filosofie? Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief:

Meld u aan voor onze nieuwsbrief

Ontvang elke woensdag het laatste filosofie nieuws, de beste artikelen van de week en af en toe een aanbieding.
Ontvang wekelijks het laatste filosofienieuws, de beste artikelen en af en toe een aanbieding.

Mens zijn

De thema’s van een roman of de dagbesteding van een achttiende-eeuwse huishoudster laten zich niet berekenen of meten. Wat maakt de geesteswetenschappen dan wetenschappelijk? En wat hebben ze ons te bieden? Eddo Evink, hoogleraar filosofie van techniek, media en cultuur aan de Open Universiteit, geeft in dit handboek een overzicht van de belangrijkste theorieën en methoden uit de geesteswetenschappen. Want ook voor interpreteren bestaan regels. Deze inleiding is niet alleen interessant voor academici. Ten grondslag aan de geesteswetenschappen ligt immers de vraag wie wij zijn: als mens en als samenleving.

Verboden te lezen

In dit ‘verbodenboekenboek’ schrijft Marjoleine Molenaar over 24 boeken die ooit verboden waren of dat nu ergens ter wereld zijn. Mein Kampf komt aan bod, maar ook de Harry Potter-serie (die vol zou staan met ‘duivelse praktijken’) en het toneelstuk Lysistrata van Aristophanes (waarin vrouwen in seksstaking gaan). Per boek bedacht Molenaar vragen om samen over te filosoferen. Is beeldvorming gebaseerd op de werkelijkheid? Kun je je boeken voorstellen die nooit verschenen zijn? Kun je schaamteloosheid bewonderen? Een vlot geschreven boek dat aan het denken zet over de vrijheid van lezen en schrijven.

Verboden boeken. Filosoferen over wat niet mag
Marjoleine Molenaar
Lemniscaat
231 blz.
€ 19,99

Vrij blijven

Een geannuleerde vlucht gaf de Duitse filosoof Eva von Redecker een gevoel van vrijheid. Ze ervaarde ‘een verbazingwekkend genoegen van openheid’. En het zette haar aan het denken over wat vrijheid eigenlijk is. Onze huidige opvatting van vrijheid als kunnen gaan en staan waar we willen vindt ze te beperkt, nu klimaatcrises en oorlogen gebieden onbewoonbaar maken. Wat als we vrijheid opvatten als een plek waar we kunnen blijven? Een vlammend en kritisch betoog, dat toont dat de vrijheid om te vertrekken alleen vrijheid is als het ook mogelijk is om te blijven.

De vrijheid om te blijven. Pleidooi voor een bedachtzaam leven
Eva von Redecker
Alfabet
192 blz.
€ 19,99

Leeswijzer

Iedere lezer heeft weleens de ervaring gehad dat een boek je leven verandert, schrijft Vincent Blok, hoogleraar filosofie aan Wageningen University. Een roman kan je wereldbeeld op losse schroeven zetten en je leven een nieuwe richting geven. Zulke ervaringen hebben we volgens Blok hard nodig, vooral nu de wereld snel verandert vanwege de klimaatverandering. In ruim tachtig korte essays bespreekt Blok romans van Tolstoj, Mulisch en vele anderen en gaat hij op zoek naar een nieuwe zin van het leven. ‘Filosofie en literatuur zijn op elkaar aangewezen.’

Leegte

‘Als je de leegte ontkent,’ schrijft de filosoof Nagarjuna (ca. 150-250), ‘dan ontken je ook al het wereldse.’ In dit klassieke werk uit de boeddhistische traditie onderzoekt Nagarjuna de leegte. Hij beargumenteert dat fysieke objecten en persoonlijke overtuigingen niet een eigen, onafhankelijk bestaan hebben, maar gekenmerkt worden door leegte, het ‘middenpad’ tussen bestaan en niet-bestaan. In deze nieuwe Nederlandse vertaling heeft filosoof en vertaler Michiel Leezenberg Nagarjuna’s ‘hondsmoeilijke redeneringen’ beschikbaar gemaakt voor een breed publiek. Met een inleiding en uitgebreid tekstcommentaar.

Basisverzen van het middenpad
Nagarjuna
vert. Michiel Leezenberg
Boom
216 blz.
€ 24,90