Artikelen geschreven door Sebastien Valkenberg
Ons brein als belangrijkste grondstof
Na vlieg- en vleesschaamte is er nu ook zuivelschaamte. Maar dat is geen reden tot paniek, stelt Sebastien Valkenberg. Deze schaamte hoort bij het schaarste-paradigma, waar we met technologie uit kunnen. Beeld Zeloot Ook de melkdrinker en kaasliefhebber moeten op rantsoen. Dat is de implicatie van #zuivelschaamte. Echt verrassend is… Read More
Ode aan de onwetendheid
Friedrich Hayek pleitte voor een vrije markt en een kleine overheid. Hij waarschuwde voor bestuurlijke overmoed: de samenleving is te complex om vanachter een tekentafel te kunnen vormgeven, stelde hij. Dat gebrek aan kennis zag hij als een kracht. Beeld Hajo de Reijger Friedrich von Hayek gold al als grondlegger… Read More
Geofferd aan de tijdgeest
Kunstwerken en uitingen van cultuur gaan steeds vaker langs de morele meetlat. Dat heeft kwalijke gevolgen, betoogt Sebastien Valkenberg, voor kunst én moraal. Foto Marcel van den Bergh Deze zomer kleurden theaters, concertzalen, musea en andere cultuurtempels rood. Met de actie ‘Red Alert’ vroegen de organisatoren aandacht voor het wegvallen… Read More
Lofrede op een potlood
Hoewel iedereen elkaar voortdurend duimpjes appt, is de kunst van het loven verwaarloosd. Sebastien Valkenberg pleit voor een eerherstel van de lofrede. Was het ooit zo makkelijk om een pluim uit te delen als nu? Iemand heeft goed werk geleverd, en hup: duimpje omhoog. Dat appje met die dikke duim… Read More
Wie durft op reis in de teletijdmachine?
Stel dat je dankzij een ingenieus apparaat een steenrijke zakenman, een beroemd acteur of een succesvol sporter kunt worden. Zou je daar dan voor kiezen? Al eeuwenlang dient het hoofd van de filosoof als laboratorium voor gedachte-experimenten. Zes klassiekers op een rij. Voordat een wetenschapper aan een experiment begint, heeft… Read More
Rekenen met leed
Welke offers wil je als samenleving in pandemische tijden brengen om het aantal zieken te minimaliseren? Mag je levensreddende maatregelen afwegen tegen economische gevolgen? Volgens Sebastien Valkenberg geeft filosofie antwoord op deze pijnlijke vragen. Ook vroegere generaties stonden voor grote dilemma’s. In het verleden riepen rampen en oorlogen net zo… Read More
Tegendraads voor de democratie
Lepe jongens die hun radde tong te gelde wisten te maken – zo wordt er over sofisten gedacht. We zouden in onze retorische tijd zuinig op ze moeten zijn. De ene filosoof roept meer aversie op dan de andere. Zo is Martin Heidegger vaak verweten dat hij een onleesbare… Read More
Hou op met geld verspillen aan het klimaat
De grootste vergezichten van het huidige klimaatbeleid kosten veel geld, dat later toch weggegooid zal blijken. Het alternatief: vooruitgang in meetbare stapjes. Beeld Levi Jacobs Waar blijft de morele verontwaardiging over het klimaatbeleid? Als filosofen zich uitspreken over hét thema van deze tijd, betreft het doorgaans waarschuwingen dat ‘we op de… Read More
Zes denklessen voor de 21e eeuw
Helder nadenken valt niet mee. Elk tijdperk kent zijn eigen intellectuele valkuilen, ontdekte filosoof Sebastien Valkenberg. Hij geeft daarom zes denklessen voor de huidige tijd. Numquam ponenda est pluralitas sine necessitate’, zei Willem van Ockham en zijn scheermes was geslepen. Niet alleen het Latijn duidt erop dat we in de middeleeuwen… Read More
Recensie: Bestrijder van bobotaal, al 2500 jaar
Zegt je baas rare, maar schijnbaar diepzinnige dingen? Twijfel dan niet aan je eigen begrip, maar pak Aristoteles erbij en zie dat je baas fout zit. Kijken we naar de invalshoeken met de juiste focus, dan kunnen we daaruit opmaken wie er kan faciliteren op de deelgebieden waarop we… Read More
Filosofisch illusionist: Bedrog is niet mijn einddoel
Wetenschapsfilosoof Herman de Regt merkte dat het kritisch denkvermogen van zijn studenten achteruitging – ze geloven in complotten en vage theorieën. Sinds kort gebruikt hij in de collegezaal goocheltrucs om het tij te keren. ‘Hier zijn vijf kaarten met daarop verschillende symbolen. Een vierkant, een cirkel, een ster, een golfjespatroon… Read More
Vrees niet, er is volop reden tot optimisme
Wie het nieuws volgt, wordt dagelijks herinnerd aan de dreigende ondergang van de aarde. Maar wie zijn verstand durft te gebruiken, ontdekt dat onze belangrijkste grondstof – het menselijk brein – onuitputtelijk is. Dat maakt de toekomst een stuk minder duister. Optimisme is een plicht, zei wetenschapsfilosoof Karl Popper,… Read More
