Artikelen geschreven door Maurice van Turnhout
Erich Fromm was een pleitbezorger van angstaanjagende vrijheid
Vrijheid boezemt ons angst in, zag filosoof en psychoanalyticus Erich Fromm. Daarom vluchten we in religieuze orthodoxie, fascisme of conformisme. Maar alleen in vrijheid kunnen we echt liefhebben en leven.
Waarom er geen bruine verkeerslichten bestaan
Wittgenstein schreef zijn hele leven over kleur. Met zijn kleurraadsels tart hij de grenzen van ons voorstellingsvermogen, zeggen filosoof Michel ter Hark en kunstenaar Tine Wilde. Wittgenstein laat daarmee zien dat filosofie niet alleen draait om nadenken, maar ook een creatieve prestatie is.
‘Erasmus was de oervader van het Nederlandse cabaret’
Historicus Sandra Langereis schreef een biografie van de Nederlandse humanist Erasmus. Die bepleitte niet alleen een moderne geloofshouding, hij gebruikte ook humor als wapen. Beeld Alamy De donderslagen van mijn critici beantwoordde ik met een knetterende scheet. Ik speelde de nar, sprak mijn eigen lof, en bespotte de kerkelijke idioterieën:… Read More
‘De traagheid van bureaucratie is ook verzamelde wijsheid’
Wie durft na de toeslagenaffaire nog een lans te breken voor de bureaucratie? Filosofen Tinneke Beeckman en René ten Bos wijzen op de voordelen van bureaucratie als ideaal. Beeld U.S. National Archives Vanwege kleine foutjes bij de aanvraag van kinderopvangtoeslag werden 26.000 ouders door de overheid als fraudeurs behandeld. Gedupeerden… Read More
‘We zijn verstrikt in een destructief denkpatroon’
Alleen radicale verandering behoedt ons voor klimaatrampen, zegt historicus Philipp Blom. Welk verhaal is groot genoeg om ons hiervan te doordringen? Wij voeren een oorlog tegen de toekomst,’ schrijft Philipp Blom in zijn jongste essay Het grote wereldtoneel. ‘Wij veroveren en bezetten een territorium en buiten het uit en verwoesten… Read More
Filosoof van het naakte leven
In coronatijd uitte de Italiaanse filosoof Giorgio Agamben felle kritiek op de lockdowns: hoed u voor de uitzonderingstoestand! In zijn vaak controversiële werk analyseert Agamben hoe de moderne politiek het menselijke lichaam wil beschermen, controleren en beïnvloeden. Krankzinnig, irrationeel en absoluut ongegrond.’ Zo karakteriseerde Giorgio Agamben in februari de coronamaatregelen… Read More
‘We zijn meer dan een machine’
Hoe ervaren we ons lichaam als we ziek zijn? Filosoof Jenny Slatman wil patiënten en artsen helpen met een nieuwe kijk op het lijf.
‘Als de tijd niet dringt, verliest het leven aan gewicht’
Transhumanisten dromen van het eeuwige leven. Moet je dat wel willen, zo’n grenzeloze mens? Een gesprek met filosoof Ad Verbrugge.
Rutger Bregman: ‘Mensen deugen!’
Volgens historicus Rutger Bregman getuigt het van luiheid te geloven dat de mens van nature slecht is: dan hoef je ook niet na te denken over waar het kwaad in de wereld vandaan komt en wat je ertegen kunt doen. Na zijn beruchte Stanford Prison Experiment van 1971 wist sociaal-psycholoog… Read More
De psychopaat: wereldleider of ideologisch construct?
De top van het bedrijfsleven, de politiek, maar ook de amusementswereld bestaat uit rasechte psychopaten, beweren sommige psychologen. Dat zou komen door ons ‘neoliberale systeem’ waarbinnen zij automatisch komen bovendrijven. Daar valt veel tegenin te brengen. Beeld: Zeeloot Hij is slim, charmant, zelf-verzekerd en assertief. Maar… Read More
Petran Kockelkoren: ‘Techniek is zo mythisch als maar kan’
Hoe rationeel je de wereld ook aanharkt, achter je rug schieten de mythen als onkruid uit de grond, betoogt filosoof en cultureel antropoloog Petran Kockelkoren. Ook nu nog. En dat is maar goed ook, want we kunnen niet zonder.
Alicja Gescinska: ‘Om ons thuis te voelen hebben we muziek van buiten nodig’
Chopins nocturnes ontstijgen nationalisme, iedereen kan erin ‘thuiskomen’. Een gesprek met filosoof en schrijver Alicja Gescinska over thuis zijn in muziek – en in Europa. Het Skype-scherm toont een uitsnede van een werkkamer. Rechts een flardje boekenkast, links een stukje muur dat is behangen met een plantenmotief. Op de… Read More
