Artikelen geschreven door Huub van Baar
God dobbelt wel degelijk
Wetenschappers hebben er eeuwenlang alles aan gedaan om toeval buiten de deur te houden. Theorievorming en toeval, dat gaat niet samen. Maar nu sluipt de dekselse willekeur toch weer binnen via de chaostheorie. God dobbelt wel degelijk. Dit artikel is exclusief voor abonnees Dit artikel op… Read More
‘Het milieuprobleem is onmodern’
Milieuproblemen zijn niet op te lossen door moderne technologie. Elke technologische oplossing schept nieuwe problemen. Daarom is de milieucrisis ook een crisis van het geloof in de technologie en de maakbaarheid van de wereld – een crisis van de moderne mens. Dit artikel is exclusief voor… Read More
George Soros’ kritiek op globalisering
Miljardair George Soros wil de economische globalisering laten reguleren door daadkrachtige internationale organisaties. Want markten kunnen niet zorgen voor collectieve behoeften, het handhaven van de rechtsorde of het instandhouden van het marktmechanisme zelf.
300 jaar liefhebben kan niemand
Ondanks alle verworvenheden van het liberalisme valt het risico van de catastrofe nooit uit te sluiten. Ook niet door nog meer politiek, nog meer technologie, nog meer verworvenheden – nog meer van hetzelfde dat uiteindelijk leidt tot kilheid en verveling. Francis Fukuyama aangeklaagd door de onsterfelijke koningsdochter Emilia Marty:… Read More
Hilberts Hotel
Het universum en zijn in de nacht oplichtende hemellichamen, waren van meet af aan in alle culturen aanleiding voor diepgaande speculaties over het oneindige. Geen speculatie is zo vatbaar geweest voor misleidingen en paradoxen. Is oneindigheid te tellen? Wat is de relatie tussen eindig en oneindig? Is oneindig hetzelfde… Read More
‘Sire, geef hem zijn narrenvrijheid’
Einstein beschouwde hem als psychopaat, maar Gödel stelt hem jaren later in het gelijk. Voor Brouwer maakte het niet veel verschil. Onverschrokken walste de onconventionele wiskundige met zijn revolutionaire ideeën over de grondslagen van de wiskunde over iedereen heen. Dit artikel is exclusief voor abonnees Dit… Read More
De tragiek van Freges eenheidsstreven
Aan de negentiende-eeuwse universiteit moest de filosoof een vakman op elk gebied zijn. Gottlob Frege nam deze opdracht heel serieus.
0, de geschiedenis van een omstreden getal
Het getal 1 staat voor één ding, het getal 2 voor twee dingen, maar waarvoor staat nul? Voor niets? Maar wat is niets? En hoe verbeeld je het niets? Een zakenman vertelde eens dat hij achttien pillen per dag slikte. Iedere pil nam hij in om te voorkomen dat hij… Read More
Voor op het nachtkastje van Bush en Chirac
De slechte verhoudingen tussen Amerika en Europa getuigen volgens Timothy Garton Ash vooral van het nationalisme van beide machtsblokken. Want, zegt Ash, echte verschillen zijn er nauwelijks. Tot voor kort was Timothy Garton Ash vooral de gevierde Britse historicus en intellectueel die in boeken als The Uses of Adversity en… Read More
‘Ben ik in staat Auschwitz te beschrijven?’
Zestig jaar geleden, op 27 januari 1945, werd Auschwitz door het Rode Leger bevrijd. In de naoorlogse geschiedenis is Auschwitz uitgegroeid tot hét symbool van de holocaust. De overlevenden sterven; de barakken en de fysieke restanten vergaan geleidelijk. Wat is er nodig om de herinnering levend te houden?… Read More
‘Leven als dissident is een morele daad’
Tsjecho-Slowakije vroeg in 1989 aan een dissident, schrijver en filosoof om het land te leiden. Nu neemt Václav Havel afscheid als president. Een terugblik: ‘Ik leek op een sprookjesheld, een jongen die, in de naam van het goede, met zijn hoofd tegen de muur van een door slechte koningen bewoonde… Read More