Home Filosofie en literatuur Boekenkast augustus 2024
Filosofie en literatuur

Boekenkast augustus 2024

Door de redactie op 25 juli 2024

boekenkast boeken signalementen
beeld Henry Be/Unsplash
Cover van 08-2024
08-2024 Filosofie magazine Lees het magazine
De redactie signaleert elke maand de boeken die filosofisch het meest opvallen. Dit keer: van een dansende denker tot leren leven.

Dit artikel krijg je van ons cadeau

Wil je onbeperkt toegang tot de artikelen op Filosofie.nl? Je bent al abonnee vanaf €4,99 per maand. Sluit hier een abonnement af en je hebt direct toegang.

Monsterlijk

Met schrijven begon voor de Tsjechische schrijver Franz Kafka pas het werkelijke leven. ‘De neiging om mijn droomachtige innerlijke leven op schrift te stellen heeft al het andere tot bijzaak gemaakt,’ noteert hij in zijn dagboek. In Franz Kafka verweeft de Duitse filosoof Rüdiger Safranski, die eerder gewaardeerde biografieën schreef over onder anderen Nietzsche en Goethe, het leven van de schrijver met zijn geschriften. In de verhalen van Kafka ontdekken we volgens Safranski een monsterlijke wereld die eigenlijk de gewone is, ‘gezien vanuit het standpunt van iemand die aarzelt erin geboren te worden’.

Kafka. Schrijven voor zijn leven
Rüdiger Safranski
Atlas Contact
272 blz.
€ 24,99

Wetenschap van alles

Abraham Johannes Cuffeler (1637-1694) was goede vrienden met Spinoza. Ze deelden niet alleen een liefde voor logica en wiskunde, maar ook een belangrijke opvatting: alleen de rede en kennis kunnen tot meer vrijheid leiden. Met Een alomvattende filosofie schreef Cuffeler daarom een wetenschap van alles en voor iedereen; het boek is een voorloper van de moderne encyclopedie. Zijn denken mag dan hier en daar wat stoffig aanvoelen, Cuffeler laat mooi zien hoe nauw vrijheid en denken met elkaar verbonden zijn. Wie dom is, dacht hij, is uiteindelijk ook onmachtig.

Een alomvattende filosofie. Denken in het voetspoor van Spinoza
Abraham Johannes Cuffeler
Noordboek
424 blz.
€ 32,90

Dansende denker

In deze twee vroege teksten ontdekt Friedrich Nietzsche, die zich tot dan toe had toegelegd op onderzoek naar oude talen, de lichtvoetigheid van het denken. De filosoof, schrijft Nietzsche verrukt, is als een wandelaar die een woeste beek oversteekt, ‘dansend over stenen die na zijn passage abrupt in de diepte zinken’. Aan de hand van presocratische filosofen zoals Thales, Parmenides en Heraclitus ontwikkelt Nietzsche het idee van de eenheid van tegendelen als grondslag van alle dingen. Vertaald en van een nawoord voorzien door Maarten van Buuren.

Het dionysische wereldbeeld & Filosofie in het tragische tijdperk van de Grieken
Friedrich Nietzsche
vert. Maarten van Buuren
Boom
144 blz.
€ 20,-

Machiavelli

De Italiaanse filosoof Niccolò Machiavelli (1469-1527) moet het niet bepaald hebben van zijn goede reputatie. Hij was geliefd door dictator Mussolini en staat onder velen bekend als een machtswellusteling die aanspoort tot bedrog. In zijn Discorsi is te ontdekken dat er onder die reputatie een fijnzinnig politiek denker schuilgaat. Zo beargumenteerde Machiavelli dat een republiek vooral kwetsbaar wordt wanneer de macht van de elite uit de pas gaat lopen met die van het volk en dat vrijheid alleen gezamenlijk kan worden bereikt. Deze klassieker is nu verschenen in een herziene uitgave.

Discorsi. Gedachten over staat en politiek
Niccolò Machiavelli
vert. Paul van Heck
Primavera Pers
809 blz.
€ 49,50

Even tussendoor… Meer lezen over het beste dat er verschijnt in de filosofie? Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief:

Meld u aan voor onze nieuwsbrief

Ontvang elke woensdag het laatste filosofie nieuws, de beste artikelen van de week en af en toe een aanbieding.
Ontvang wekelijks het laatste filosofienieuws, de beste artikelen en af en toe een aanbieding.

Leefgids

Sarah Bakewell brak door met haar boeken De existentialisten en De humanisten. Nu is na ruim tien jaar haar biografie over Michel de Montaigne opnieuw beschikbaar. Of nu ja, biografie – een prikkelende, onorthodoxe invulling daarvan. Bakewell begint met de hoofdvraag die de filosoof stelde: hoe te leven? Daarna komt ze, op basis van zijn leven en essays (het genre dat Montaigne uitvond), met twintig antwoorden daarop, die ze stuk voor stuk onderzoekt. Bijvoorbeeld: ‘Twijfel aan alles.’ En: ‘Houd een achterkamer voor jezelf apart.’ Een inspirerend boek, waarvan je zowel zin krijgt in leven als in lezen.

Hoe te leven
Sarah Bakewell
Ten Have
320 blz.
€ 24,99

Vergeten verlichtingsdenker

Johann Gottfried Herder (1744-1803) is een filosoof die veel mensen niet kennen, en dat is zonde. Hij was een leerling van Kant, een vriend van Goethe (die aan zijn romanfiguur Faust trekken van de expressieve Herder meegaf) en zijn tijd ver vooruit met zijn fikse kritiek op kolonialisme en racisme (en dus ook op Kants rassenleer). Het kernbegrip in zijn denken is ‘humaniteit’. Dit boek bestaat uit een bundeling van fragmenten uit Herders werk, onder meer uit zijn meerdelige wereldgeschiedenis. Inclusief een heldere inleiding op Herders leven en denken van de vertaler.

Hoe worden we humaan? Teksten van een vergeten Verlichtingsdenker
Johann Gottfried Herder
vert. Pieter Ippel
Noordboek
144 blz.
€ 19,90

Spelen met de natuur

Filosoof Kees Vuyk buigt zich in zijn nieuwe boek over onze problematische relatie tot de natuur. In tegenstelling tot veel andere filosofen legt hij het probleem niet bij het denken over de natuur, maar bij het denken over onszelf. De mens, schrijft hij, heeft voor zichzelf een blinde vlek. Om onszelf en daarmee ook onze relatie tot de natuur in beeld te krijgen, moeten we aan de slag met het begrip ‘spel’. Want in samenspel kan ‘winnen niet het einde betekenen’ en bestaat respect voor onze eeuwige spelpartner: de natuur.

Weg van de natuur. Over de grote ontworteling
Kees Vuyk
Ten Have
224 blz.
€ 22,-

Robinson Crusoe

We denken veel te individualistisch over werk, meent Lisa Herzog, hoogleraar politieke filosofie aan de Rijksuniversiteit Groningen. We doen ‘alsof we allemaal Robinson Crusoes zijn, alleen op een eiland, en slechts af en toe naar een buureiland peddelen om bananen tegen kokosnoten te ruilen’. Maar werk is volgens Herzog bovenal een sociale aangelegenheid: het is de gezamenlijke schepping van de wereld. Ze bepleit in dit boek dat we de toekomst van ons werk niet mogen overlaten aan de vrije markt of grote bedrijven, maar zelf moeten vormgeven.

De toekomst van werk. Van hiërarchie tot democratie
Lisa Herzog
ISVW uitgevers
206 blz.
€ 24,95

Trauma

Bij traumatherapie wordt een patiënt begeleid om, dankzij een langzaam proces van verwerking, weer in het reine te komen met de werkelijkheid. Maar wat zijn de aannames hiervan? Verdrukt een trauma altijd de waarheid? In deze bundel onderzoeken zeven experts, onder wie filosofen en ervaringsdeskundigen, het verband tussen trauma en waarheid. Zo zegt filosoof Wouter Kusters dat een oorlogsveteraan door de waarheid verwond is, juist door die helder in te zien. De psychiatrie moet daarom niet te snel op verzoening aansturen, maar ook openstaan voor reflectie.

Trauma en waarheid. Als taal tekortschiet
Wouter Kusters (red.)
ISVW Uitgevers
184 blz.
€ 14,95