‘Als bitcoin, of een andere cryptocurrency, gebruikt kan worden als ruilmiddel, oppotmiddel en rekeneenheid, dan stellen economen al snel: dit is geld. Daarom kan ook het feit dat de bitcoin zich gedraagt volgens klassieke economische wetten voor economen als argument gelden dat de bitcoin inderdaad tot de valuta’s gerekend kan worden.
Maar dit is slechts één mogelijke conceptualisering van geld. Naast deze functionele benadering zou je ook kunnen zeggen dat de bitcoin een munt is zodra deze als zodanig bestempeld wordt door overheden, bedrijven of financiële instituten. Dan beschrijf je een munt niet meer op basis van zijn functionaliteit, maar op basis van erkenning. Er zijn verschillende conceptuele benaderingen van geld en je kunt dus verschillende antwoorden formuleren op de vraag of bitcoin geld ís. Daarom zouden we niet moeten zoeken naar een sluitend antwoord op deze vraag.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
De wetgeving over jam en marmelade van de Europese Unie illustreert een andere aanpak. In de context van deze wetgeving rekent de EU wortels tot fruit. Natuurlijk weten wij allemaal dat wortels geen fruit zijn – niet volgens de wetenschappelijke definitie en ook niet volgens onze alledaagse indelingen van groente en fruit. Maar omdat Portugezen wortelmarmelade maken en de Europese Unie wil dat deze marmelade meetelt in de algemene wetgeving over marmelade, geldt in dit geval dat wortels als fruit behandeld worden.
In plaats van je te richten op de vraag of wortels fruit zijn, of bitcoin geld, kun je dus beter richten op de vraag: moeten we bitcoin classificeren als valuta uit praktische overwegingen? Om die vraag te beantwoorden heb je geen economische beschrijving van wat geld is nodig.’
Waardengedreven
‘We moeten ons afvragen: bevorderen we als samenleving belangrijke waarden zoals gelijkheid, eerlijkheid en economische efficiëntie als we de bitcoin classificeren als geld? Deze meer normatieve aanpak baseer ik op het werk van de filosoof Sally Haslinger en pas ik toe op de context van wet- en regelgeving. Het doel van een juridische structuur is tenslotte het dienen van maatschappelijke waarden. Wanneer draagt het classificeren van de bitcoin als geld hieraan bij? Als we bitcoins als valuta behandelen voor belastingdoeleinden, zal dit dan de economische efficiëntie bevorderen? En in de context van witwasstatuten, zal dit dan gerechtigheid bevorderen?
Zulke vragen zouden leidend moeten zijn in het wel of niet classificeren van de bitcoin als geld. In een bepaalde regelgevende en juridische context moet je de bitcoin of andere cryptocurrency’s dus als geld bejegenen voor het geval het waarden bevordert waar we als samenleving om geven. Deze normatieve aanpak gaat trouwens veel verder dan alleen bitcoin. Denk aan kalkstenen wielen van het eiland Yap – volgens economen is dat geld omdat het als geld fungeert voor de inwoners van Yap. Toch kan het in sommige juridische contexten heel zinvol zijn om deze wielen anders te behandelen dan dollars of euro’s.’
Meer lezen over technologie? Bestel nu de speciale uitgave Technologie. De kunstmatige natuur van de mens.
