Artikelen geschreven door Carolien Ceton
Oluwole: ‘Mens word je door relaties met anderen’
‘Je wordt pas mens door je relaties met anderen’, zegt Sophie Oluwole. En daar kan de westerse filosofie nog wel wat van leren. Een gesprek met de Afrikaanse filosoof. Of mijn afspraak met de Nigeraanse filosofe Sophie Oluwole doorgaat, blijft tot op het laatst onduidelijk. Het beoefenen van… Read More
Pioniers
Geen onderwerp lieten vroegere vrouwelijke denkers onbesproken. Ze schreven over onderwijs, seks, rechtvaardigheid, politiek en wetenschap – vaak tegen de verdrukking in. Portretten van zeven pioniers. Onderwijs voor meisjes Ban Zhao (ca. 48-118) Ban… Read More
Kwame Appiah: ‘We hebben al die coherentie niet nodig’
Volgens Kwame Appiah kunnen we een begrip als ‘ras’ missen als kiespijn. Een mens heeft geen homogene, coherente identiteit: hij kan Afrikaan, man, én filosoof zijn. Toch ziet hij wel het nut in van het afrocentrisme, al was het maar als politiek instrument – westerse beleidsmakers luisteren anders domweg niet… Read More
Achille Mbembe: ‘We zitten in de val’
Volgens Achille Mbembe kan filosofische reflectie in Afrika helpen om armoede, oorlog en aids te bezweren, maar juist door die enorme problemen is er geen tijd om grondig na te denken. ‘Afrikaanse identiteit wordt misbruikt als politiek instrument, met extreem geweld tot gevolg.’ Dit artikel is… Read More
Mogobe Ramose: ‘We moeten voor de spiegel gaan staan – vooral als we weten dat we lelijk zijn’
De westerse, abstracte vorm van recht staat lijnrecht tegenover het Afrikaanse ‘Ubuntu’ met de nadruk op historie en gemeenschap. Zijn ze ooit met elkaar te verenigen? De Zuid-Afrikaanse filosoof Mogobe Ramose denkt van wel, maar eerst moet het Westen de fouten uit het verleden onder ogen durven zien. ‘Dat betekent… Read More
Gedeelde smart. Het autobiografische werk van Simone de Beauvoir
Zeer gedetailleerd beschreef Simone de Beauvoir het sterven van haar moeder. Niet omdat ze dacht dat het verliezen van je moeder zo’n unieke ervaring is. Integendeel, De Beauvoir wilde juist schrijven over de dingen die iedereen meemaakt, waar iedereen mee worstelt. ‘Elke smart verscheurt, maar wat het ondraaglijk maakt,… Read More
Valentin Mudimbe: ‘Alles is mogelijk’
Volgens Valentin Mudimbe is ‘Afrika’ een concept, gecreëerd door antropologen en missionarissen. In zijn werk ontrafelt hij dit, maar biedt daarbij geen nieuwe allesverklarende antwoorden. Volgens hem is alles voortdurend in beweging; zekerheden zijn verdacht. Ook zijn filosofie is een onafgebroken opnieuw beginnen – niet alleen wat de inhoud betreft,… Read More
Kwasi Wiredu: ‘Onipa-mens Onipa paa – heel erg mens’
Bij de Akan is iedereen mens van geboorte, maar een werkelijk mens toont zich een volwaardig lid van de samenleving. De Ghanese filosoof Kwasi Wiredu analyseert de Akan-taal om de daarin vervatte traditionele verworvenheden bloot te leggen. Dat moet bijdragen tot een eigen Afrikaanse invulling van modernisering. Over ziel,… Read More
Steven Nadler: ‘Spinoza zou het idee van een joodse staat vanzelfsprekend verafschuwen’
Sinds Spinoza in 1656 door de joodse gemeenschap werd geëxcommuniceerd, is de kwestie of zijn werk tot de ‘joodse traditie’ moet worden gerekend, uiterst beladen. Spinozabiograaf Steven Nadler vindt van wel – maar stelt dat Spinoza’s ideeën ook betekenen dat kritiek van joodse intellectuelen op Israël allesbehalve een teken is… Read More
Het goede, ware & schone: Parisa Damandan, fotografe en onderzoeker
Portretfotografe Parisa Damandan onderzoekt en conserveert oude fotoarchieven in Iran. Ze wil het verleden bewaren, inclusief de perioden die in de huidige Islamitische Republiek taboe zijn. 'Wat je bent geweest in het verleden kun je niet scheiden van hetgeen je bent geworden.' Dit artikel is… Read More