Unieke lente
‘Mis je enige lenteochtend niet’. In lijn met deze woorden van de Franse moraalfilosoof Vladimir Jankélévitch verlangt Alicja Gescinska bij het aanbreken van de lente hevig naar actie. Zij laat zien hoe Jankélévitch de lente vaak in zijn filosofie als ‘metafoor voor morele herbronning en daadkracht’ gebruikt. Gebrek aan wilskracht ligt altijd op de loer en daarom moeten we ons beseffen dat alles maar één keer gebeurt: elke kans in het leven is uniek. ‘Laat de lenteochtend van je geest niet vergeefs voorbijgaan. Je moet je leven leiden, niet lijden. De dageraad van jouw daden is al aangebroken’, drukt Gescinska ons op het hart.
Goede moed
Opnieuw beginnen klinkt misschien verleidelijk, maar het is bijzonder lastig te bewerkstelligen, zegt Marli Huijer. We zijn namelijk én bang voor het onbekende én we verlangen naar voorspelbare stabiliteit. ‘Wie radicaal breekt met het verleden, loopt het risico zichzelf te verliezen en niet goed meer te weten wie of wat hij is.’ Volgens Huijer is het verlangen naar zo ’n radicale verandering onmogelijk, aangezien we alleen realistisch iets nieuws kunnen beginnen binnen de kaders van het al bestaande. Het vereist moed om je over te geven aan wat komen gaat en ‘in het bestaande iets nieuws in gang te zetten’.
Nieuw begin
Wat hebben SS-officier Hans Ernst Schneider die zijn ware identiteit verscholen hield om als rector te werken en Arthur Rimbaud die zijn carrière als dichter opgaf om de wapen- en slavenhandel in te gaan, met elkaar gemeen? Beide bevrijdden zich uit de greep van het verleden door opnieuw te beginnen. Met hun nieuwe begin kregen zij ook een nieuwe innerlijke identiteit mee. Maar breken met je vroegere zelf leidt onontkoombaar tot psychische spanningen. De Duitse filosoof Rüdiger Safranski laat zien dat je het verleden maar tot een zeker punt beheerst, daarna beheerst het jou. Hij verkent wat we zijn en kunnen worden door te kijken naar hoe wij mensen beginnen. Volgens Safranski is de mens een ‘voortdurende beginner’.
Karma
Hoogleraar Indische talen en godsdiensten Winand Callewaert legt uit hoe je het goede kan nastreven met behulp van karma. Volgens het idee van karma draag je de gevolgen van je acties zowel in dit leven als in al je volgende levens met je mee. In India vindt men het onvoorstelbaar dat je niet zou leven met deze karmatheorie. ‘Al het positiefs wat ik in mijn vorige levens verzameld heb, is een deel van mijn huidige verantwoordelijkheid en al het slechte wat ik nu heb – een slecht leven, veel tegenslagen of een slechte omgeving – is eveneens mijn verantwoordelijkheid’, zegt Callewaert. Karma werkt bevrijdend, je krijgt altijd een nieuwe kans na je wedergeboorte.
