Sanneke de Haan: ‘Het is heel traumatiserend voor een kind om door zijn ouders te worden afgewezen. Op zich is het dus wel begrijpelijk dat het taboe is om spijt te hebben van het ouderschap. Het lastige daarbij is dat kinderen ontzettend goed zijn afgestemd op de stemmingen van hun ouders, zoals ook psycholoog en filosoof Alice Miller heeft beschreven: zelfs wanneer ouders hun gevoelens proberen te verbergen, pikken kinderen ze op.
Sanneke de Haan (1979) is hoogleraar psychiatrie en filosofie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en universitair docent bio-ethiek en ethiek van gezondheid aan de Universiteit Utrecht. Ze doet onder meer onderzoek naar relationele authenticiteit.
Ik denk dat het goed is om onderscheid te maken tussen enerzijds spijt dat het kind er is en anderzijds de ervaring dat het leven met kinderen tegenvalt – dat de rol van ouder zijn moeilijker en zwaarder is dan gedacht. De maatschappelijke en vaak ook persoonlijke verwachtingen van het ouderschap zijn hoog. Er is bijvoorbeeld de norm dat het ouder-zijn heel bevredigend zou moeten zijn. Maar het ouderschap is soms gewoon helemaal niet leuk. Zolang we niet erkennen hoe zwaar het ouderschap ook is, kunnen ouders het gevoel krijgen dat ze de enigen zijn die hiermee worstelen. Dan voelt het als een persoonlijk falen, alsof zij niet geschikt zijn voor hun rol. En door die gevoelens te verbergen, worden die steeds belastender en nemen de eenzaamheid en het schuldgevoel alleen maar toe. Van het taboe om te erkennen dat ouderschap ook zwaar en moeilijk is, moeten we dus af.
We kunnen denk ik niet voorkomen dat iemand ooit spijt ervaart van het ouderschap. Het blijft van tevoren moeilijk voorstelbaar hoe het daadwerkelijk is om ouder te zijn. Maar door twijfels en worstelingen bespreekbaar te maken, kunnen we de normen verschuiven en hopelijk de eenzaamheid laten afnemen.’
