Het liefst ziet Uitgeverij Ten Have haar boeken niet alleen op het nachtkastje thuis, maar ook in actie: op de tafels in de Tweede Kamer bijvoorbeeld of in de zak van een demonstrant. Zo zag filosoof Lisa Doeland verschillende leden van Extinction Rebellion met doorweekte exemplaren van haar boek Apocalypsofie rondlopen, nadat de politie waterkannonen had ingezet tijdens een protest. ‘Dat is filosofie in de praktijk,’ zegt uitgever Niels Cornelissen (1978). ‘Dat je impact maakt met je boek.’
Die impact beperkt zich niet tot demonstraties op de A12. Ook politici raken geïnspireerd door de boeken van Ten Have en nodigen geregeld auteurs uit in de Eerste of Tweede Kamer om te komen praten over de vertaling van een boek naar politiek beleid. ‘Dat is precies wat wij beogen met onze boeken: dat ze een invloed hebben die verder gaat dan het lezen van een tekst.’
Maatschappelijke relevantie en zingeving zijn dan ook belangrijke pijlers voor Ten Have, die boeken uitgeeft op het gebied van filosofie, psychologie en religie. Cornelissen: ‘Ik vind dat filosofie altijd in het leven gegrond moet zijn. Er zijn filosofen die eindeloos bezig zijn met twee pagina’s van Hegel, maar dat is niet het soort boeken dat we bij Ten Have uitgeven. Wij willen boeken publiceren met praktisch nut – boeken waar je als mens of maatschappij beter van wordt.’
Hoe doe je dat, boeken uitgeven waar de maatschappij beter van wordt?
‘We verkondigen geen concrete politieke standpunten. Ik leer zelf meer van boeken die je laten nadenken dan van boeken die je vertellen hoe het zit. Filosofen zetten vaak een stap terug en bekijken een probleem van meer afstand. Ze creëren een soort verstilling waardoor je de situatie waarin je je bevindt met nieuwe ogen kunt bekijken. Die filosofische houding spreekt mij als uitgever aan – de houding dat je alles bevraagt, ook jezelf.’
Welke rol heeft een uitgever als het gaat om filosofie in het maatschappelijk leven?
‘We zijn een soort curator. We vragen ons af wat er nu interessant is in de filosofie, en zoeken daar auteurs bij. Natuurlijk zijn er ook dingen die we over het hoofd zien: ik heb niet de ambitie om de hele filosofie te presenteren aan het publiek. Maar we proberen wel inclusief uit te geven: als ik moet kiezen tussen een man of een vrouw, ga ik eerder voor de vrouw. En we proberen ook de Afrikaanse filosofie een plek te geven, zo zijn we met Babah Tarawally bezig met een boek over ubuntu.’
Even tussendoor… Meer lezen over filosofie? Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief:
Meld u aan voor onze nieuwsbrief
Hoe breng je complexe filosofie naar een groter publiek?
‘Het is belangrijk dat je bij een boek meteen ziet waar het over gaat en wat het naar de lezer uitstraalt. De auteur zit helemaal in zijn eigen verhaal, en het is voor hem of haar soms lastig om te verwoorden waarom iemand het zou moeten lezen. Daar proberen wij dan op te letten: waarom is dit boek relevant? Zo hebben we discussiebijeenkomsten waarin we diep op de titel ingaan. Maar ook het omslag en opbouw van de tekst zijn belangrijk. We zijn een intermediair tussen auteur en lezer.’
Zijn er nog belangrijke trends in de filosofieboekenwereld?
‘Het stoïcisme is al een tijdje populair. Deze filosofische stroming leert hoe je jezelf staande kunt houden in de turbulentie van het leven, zowel op persoonlijk als op maatschappelijk vlak. We leven in een wereld waarin een gevoel van crisis heerst, en de Stoa biedt handvatten om je daarin een houding te geven. Eigenlijk is dat ook deel van onze missie: we willen mensen helpen in hun zoektocht naar zingeving, en sommige mensen vinden die in de filosofie.’
