Filosofie is makkelijker als je denkt

Kun je leren filosoferen? Je twijfelt? Dan ben je aan het filosoferen. In een tijd waarin van iedereen een eigen mening wordt verwacht, kunnen we niet zonder twijfel. De filosoof is een geoefende twijfelaar. Ook al zien we in het bekendste beeld van de filosofie, die van De denker van Rodin, overduidelijk iemand lichamelijk iets doen, filosoferen wordt toch vooral gezien als een geestelijke, niet al te praktische activiteit. Alleen weggelegd voor de slimsten. Wijsgeren, wijsneuzen. Maar klopt dit wel? Hoe slim moet je zijn om te kunnen filosoferen?

Ken je die mop over de sul die met een autodeur door de woestijn loopt? Waarom doet die dat ook alweer? Als hij het warm krijgt kan hij zijn raampje opendraaien. Deze sulligheid komt dicht in de buurt van de dagelijkse praktijk van de filosoof. Het beeld van een domkop met autodeur in de woestijn karakteriseert de wijsgeer, omdat de filosoof als enige van alle wetenschappers eigenlijk helemaal niets in handen heeft.

Maar elk nadeel, weten we, ‘heb z’n voordeel’. Want de filosoof heeft niets nodig om zijn werk te kunnen doen. Dat maakt het daarom ook meteen tot eenvoudigste en toegankelijkste wetenschap van alle wetenschappen. Iedereen kan het. (Van niets iets maken!) Filosofie is makkelijker als je denkt.

In Nederland wordt filosofie steeds populairder. Dat zien we terug in het succes van Filosofie Magazine (al meer dan 30 jaar), de Internationale School voor Wijsbegeerte (al meer dan 100 jaar), de Hogeschool voor Toegepaste Filosofie (de eerste beroepsopleiding in filosofie) en door uitgevers van moderne en klassieke filosofische meesterwerken zoals Boom Filosofie en Uitgeverij Ten Have. Maar het succes kan nog groter. Daarom gaan deze partners in mind de komende tijd op zoek naar andere dolenden in de woestijn. 

Op deze pagina vind je alvast hun initiatieven!

De ISVW (Internationale School voor Wijsbegeerte) is opgericht in 1916 en biedt op haar landgoed in Leusden filosofiecursussen en beroepsopleidingen aan, bedoeld voor een breed publiek. Ze is een unieke ontmoetingsplek voor iedereen die de filosofie een warm hart toedraagt. Op het landgoed is een hotel gevestigd waar je kunt genieten van comfortabele overnachtingen en goed verzorgde maaltijden en waar je je helemaal kunt onderdompelen in de filosofie. Het landgoed ligt in het bos, dus je kunt vanuit het hotel zo de natuur in wandelen. 

De ISVW heeft geen winstoogmerk, de inkomsten uit het hotel komen geheel ten goede aan de filosofie. Daarom kan de ISVW haar cursussen onder de kostprijs aanbieden.

De ISVW heeft een eigen uitgeverij en geeft wekelijks de ISVW-filosofiepodcast uit. Ook verschijnt er maandelijks het online magazine iFilosofie, met daarin recensies van filosofieboeken. Verder nodigt de ISVW jaarlijks een toonaangevende internationale denker uit om de Frederik van Eedenlezing te geven. Eerder dit jaar is het vernieuwde filosofenpad geopend: een wandeling langs kunstwerken over beroemde filosofen op en rondom het landgoed. Via QR-codes kunnen geluidsfragmenten over deze filosofen worden beluisterd.

De ISVW heeft onder meer samenwerkingsverbanden met het Humanistisch verbond en SPUI25. Met het Humanistisch verbond organiseert ze jaarlijks de Socrates Summerschool, waarin Socrateshoogleraren een actueel onderwerp uitdiepen. Samen met  SPUI25 organiseert ze een aantal keer per jaar discussieavonden rondom een filosofisch thema.

Uitgeverij Ten Have maakt boeken over de grote vragen van het leven. Onze filosofische boeken bieden een diepgravend en praktisch perspectief op hoe we met elkaar samenleven, hoe wij tegen onszelf aankijken, op welke wijze we om kunnen gaan met grote gebeurtenissen. Wij willen met onze boeken impact maken en een positieve bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat en het leven van onze lezers.

Maar we zijn vooral de uitgever van auteurs. Bekende buitenlandse filosofen die wij uitgeven zijn Michael J. Sandel, Jonathan Haidt, Eva Illouz, Judith Butler, Byung-Chul Han, Julian Baggini en Roman Krznaric. Met vertalingen van Frantz Fanon, Alasdair MacIntyre, Gilles Deleuze en Hannah Arendt werken wij ook aan een nieuwe kijk op de filosofische canon. Dichter bij huis schreven de laatste jaren Frank Meester en Lisa Doeland toonaangevende boeken bij Ten Have.

Boom uitgevers ontwikkelde zich in de afgelopen decennia tot een toonaangevend huis voor publicaties op het gebied van de filosofie. Werk van zowel klassieke als contemporaine denkers, van Arendt tot Zizek. Daarnaast investeert de uitgeverij in nieuwe lesmethodes voor filosofie en titels voor het hoger onderwijs.

Boom verwierf reputatie met hoogwaardige vertalingen van grote klassieke werken uit de geschiedenis van de westerse filosofie, zoals werk van Arendt, Hegel en Kant. Centraal bij de uitgave van deze werken stond steeds de vraag wat het werk van deze denkers ons vandaag de dag te zeggen heeft. Die vraag blijft onverminderd een wezenlijk motief voor veel van onze activiteiten. Met de overname van uitgeverij SUN in 2002 werd het filosofisch fonds verder versterkt.

Naast de klassiekers vinden ook hedendaagse denkers een plaats in onze uitgebreide publicatielijst. Contemporaine auteurs uit Nederland en Vlaanderen – zoals Tinneke Beeckman, René ten Bos of Paul van Tongeren – en ook vertalingen van buitenlandse filosofen die een belangrijke bijdrage leveren aan de grote debatten over onze samenleving. Spraakmakende auteurs als Markus Gabriel, Peter Sloterdijk en Slavoj Zizek verschijnen bij Boom.

Voor het voortgezet en hoger onderwijs is Boom actief als uitgever van leerboeken, basisboeken en naslagwerken op het terrein van (deelgebieden in) de filosofie. Door te investeren in nieuwe methodes voor het voortgezet onderwijs bereikt Boom een heel nieuw publiek. Voorbeelden daarvan zijn de filosofiemethode voor havo en vwo Durf te denken en de lesmethode Big History. Een vakoverschrijdende oriëntatie op de wetenschappen.  

Het filosofiefonds beweegt zich eveneens op het digitale uitgeefpad. Sinds enkele jaren verschijnen veel titels behalve in folio ook als e-book. De lesmethode Durf te denken biedt een digitale leeromgeving voor de leerlingen.

De hogeschool voor toegepaste filosofie (HTF) is de eerste en enige erkende beroepsopleiding in toegepaste filosofie in Nederland. Deze hbo-opleiding filosofie maar ook de hbo-master en professionele (pre)master toegepaste filosofie zijn ontworpen met het oog op de beroepspraktijk. 

Bij de HTF kun je hoogwaardig beroepsonderwijs volgen dat direct toepasbaar is. Wij bereiden je voor op een beroep als toegepast filosoof op het gebied van media, bestuur, economie en duurzaamheid. Ook verzorgen wij een onderwijsrichting om als tweedegraads bevoegd docent Filosofie en Burgerschap af te studeren. 

Hiermee willen wij een brug slaan tussen reflectie die de filosofie biedt en de eisen die het maatschappelijke leven stelt.

De maatschappelijke problemen van de eenentwintigste eeuw zijn dermate complex, dat reflectie en verdieping nodig zijn om ze in de juiste context te zien en mogelijke oplossingen in beeld te krijgen.

In de komende tijd zullen de grenzen tussen traditionele beroepen, vakdisciplines en kennisdomeinen vervagen en zal de beroepspraktijk in een steeds hoger tempo nieuwe vormen aannemen. De behoefte aan generalisten zal toenemen. Een hbo-opleiding Filosofie, kan goed op deze ontwikkelingen inspelen. 

De HTF biedt zowel een bachelor als hbo-master Toegepaste Filosofie aan, naast een bachelor Onderwijs, tweedegraads docentenopleiding Filosofie en Burgerschap.

In onderscheid met de universiteit kan een studie op hbo-niveau primair aandacht besteden aan de beroepspraktijk van toekomstige beroepsbeoefenaren. De toepasbaarheid van het gegeven onderwijs zal steeds voorop staan. De HTF mikt op de ondernemende student, die dankzij het genoten onderwijs zijn of haar kennis in een nieuw beroep, toegepast filosoof, weet vorm te geven in de praktijk en is bedoeld voor mensen die van invloed willen zijn op strategie en beleid van bepalende en trendsettende 21e-eeuwse organisaties.

De vragen waar u als professional dagelijks mee te maken krijgt, blijken steeds vaker zeer complex. Het is niet eenvoudig om ons op een goede manier te verhouden tot onderwerpen als integriteit, transparantie, duurzaamheid, diversiteit en inclusie. Veel bedrijven en organisaties worstelen hiermee. Eenvoudige oplossingen en snelle besluiten komen onvoldoende tegemoet aan de complexiteit van deze vragen en doen geen recht aan alle betrokkenen.

HTF Denkhuis komt voort uit de Hogeschool voor Toegepaste Filosofie (HTF). In onze dienstverlening maken wij gebruik van filosofische werkwijzen en filosofisch gedachtegoed. Onze experts hebben hun sporen ruimschoots verdiend in de praktische filosofie. Samen leren is ons doel. Vandaar dat wij bij opdrachten ook onze masterstudenten inzetten om uw vraagstukken op een eigentijdse en hoogwaardige manier te benaderen. Bedrijven en organisaties hebben in toenemende mate behoefte aan reflectie en de ontwikkeling van ideeën. HTF Denkhuis kan zorgen voor professionele begeleiders, die reflectie en ideeënontwikkeling koppelen aan verbeeldingskracht en praktijkonderzoek. Wij zijn in staat de kern van kwesties zichtbaar te maken. Wij geloven in de kracht van dialoog, de waarde van verbeelding en de kunst van anders kijken.

Onze dienstverlening richt zich op uw vraag, uw kwestie. Met onze aanpak halen wij samen met u de essentie van het vraagstuk naar boven. Dat geeft ruimte. Wij helpen u bij het ontwikkelen van nieuwe en scherpere denkwijzen over beladen thema’s. Wij maken daarbij gebruik van uiteenlopende filosofische werkvormen, zoals: socratische gesprekken, morele beraden, argumentatieanalyse en persoonlijke filosofische coaching. U en uw collega’s zijn hierna beter toegerust om ook in de toekomst over soortgelijke kwesties het gesprek aan te gaan.

Alle mensen streven van nature naar kennis, schreef Aristoteles. Maar ze krijgen het niet cadeau. Wijsheid is geen toestand of eigenschap, maar een activiteit. Denken moet je doen. Daarom maakte hij onderscheid tussen sophia – theoretische kennis – en phronèsis – toegepaste of praktische wijsheid.

Phronèsis: Vakblad voor Toegepaste Filosofie, is het magazine van de Hogeschool voor Toegepaste Filosofie (HTF) te Utrecht. De redactie bestaat uit studenten en docenten. Onze missie is om toegepaste filosofie in de meeste brede zin toegankelijk te maken voor een breed publiek. Dat doen we door kwalitatief hoogstaande en diepgaande artikelen te publiceren op papier en online. Pas jij filosofie toe in je werk? Dan is dit vakblad voor jou. Van beroepsontwikkeling tot praktische werkmethodes. Je vergaart kennis en inzicht om jouw beroep met filosofie te verrijken. Of je nu werkzaam bent als docent Filosofie, journalist, bestuurder, beleidsadviseur of welk ander beroep dan ook. Filosofie is goud waard. Phronèsis verschijnt drie keer per jaar als magazine en wordt gratis verstrekt aan studenten en docenten van de HTF. Ook is het mogelijk losse nummers te kopen of abonnee te worden. Lees je liever digitaal? Geen probleem, alle content publiceren we ook op deze website.

Filosoferen is makkelijker als je denkt. En denken is makkelijker als je leest.  Al meer dan 30 jaar put Filosofie Magazine uit een denktraditie van meer dan 25 eeuwen. Heldere analyses van de scherpste denkers geven overzicht in een onoverzichtelijke wereld. Wie de grote filosofen volgt gaat zelf ook beter denken. Dus waarom nog omdenken als je ook kunt nadenken?

In Filosofie Magazine vindt u filosofische essays, diepgravende interviews, achtergrondartikelen,  scherpe analyses op het gebied van de filosofie.