Panopticum – betekenis
Het panopticum (ook wel bekend als panopticon) is een ontwerp voor een koepelvormige gevangenis, bedacht door de Britse filosoof Jeremy Bentham (1748-1832). In het midden van het cilindervormige gebouw bevindt zich een bewaker, die de cellen rondom in de gaten houdt. De gevangenen kunnen de bewaker niet zien, waardoor ze nooit weten of ze in de gaten worden gehouden. Die onzekerheid motiveert de gevangen om te handelen alsof de bewaker alles kan zien wat ze doen.
Volgens de Franse filosoof Michel Foucault (1926-1984) is het panopticum paradigmatisch voor de moderne maatschappij, waarin machtsstructuren mensen continu controleren en disciplineren.
Meer lezen over filosofie? Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief: