Home Weekendlijstje: Wittgenstein

Weekendlijstje: Wittgenstein

Dit jaar bestaat de Tractatus van Ludwig Wittgenstein 100 jaar. Ter gelegenheid van dit jubileum verscheen er een nieuwe vertaling van zijn invloedrijke werk. De geniale denker blijft een inspiratiebron voor denkers en kunstenaars van nu. Een weekendlijstje over Wittgenstein.

Door Robin Abbing op 21 januari 2022

Weekendlijstje: Wittgenstein

Dit jaar bestaat de Tractatus van Ludwig Wittgenstein 100 jaar. Ter gelegenheid van dit jubileum verscheen er een nieuwe vertaling van zijn invloedrijke werk. De geniale denker blijft een inspiratiebron voor denkers en kunstenaars van nu. Een weekendlijstje over Wittgenstein.

Dit artikel krijgt u van ons cadeau

Wilt u onbeperkt toegang tot de artikelen op Filosofie.nl? U bent al abonnee vanaf €4,99 per maand. Sluit hier een abonnement af en u heeft direct toegang.

Eerste Wereldoorlog

Kan een naderende dood licht geven aan het leven? Met deze vraag in gedachten begint de 27-jarige Wittgenstein zijn tijd als ‘verkenner’ bij het Oostenrijkse leger. In de loopgraven hoopt hij zichzelf en zijn filosofie te verbeteren. Tussen de gewelddadige bedrijven door, legt Wittgenstein de basis voor zijn Tractatus: een boek over propositielogica, God, en de zin van het leven. Vanno Jobse laat zien hoe Wittgenstein door doodsangst tot inzichten kwam.

Rommelige alledaagsheid

Volgens filosoof Bert Keizer staat Wittgenstein met zijn filosofische benen stevig op de grond. In een tijd dat men verlangt naar orde en zekerheid, benadrukt Wittgenstein hoe chaotisch en veranderlijk het leven is. Wittgenstein is niet op zoek naar een hogere werkelijkheid of een absolute zekerheid, maar keert terug naar de rommelige alledaagsheid. Keizer laat zien hoe Wittgenstein op briljante wijze afwijkt van de heersende tijdsgeest.

Wittgensteins tekeningen

Op zoek naar de grenzen van het denken, schieten woorden tekort. Niet voor niets schreef Wittgenstein in korte, kernachtige zinnen, om zo helder mogelijk te zijn. Maar hij gebruikte ook graag tekeningen om zijn punten te illustreren. Filosoof en Wittgenstein-kenner Bert Keizer bespreekt een aantal van zijn tekeningetjes. Daarin staat het begrip ‘zien’ centraal. Wat bedoelen we precies wanneer we zeggen dat we iets zien? Hoe kunnen we in hetzelfde plaatje verschillende dingen zien?

Wittgenstein op de bühne

Filosoof en theatermaker Bo Tarenskeen maakt een elfdelige voorstelling over Wittgenstein. Wat heeft Wittgenstein nog aan het moderne theaterpubliek te bieden? Tarenskeen: ‘Ik speel Wittgenstein, citerend uit zijn dagboeken en geheime dagboek, en dóór hem heen spreek ik in deze tijd. De wereld doet wel mee.’ Tarenskeen belooft daarbij dat hij Wittgenstein niet over de klimaatcrisis of corona laat praten.