Schildpadjes
In een dramatische scène uit een natuurdocumentaire van David Attenborough cirkelen meeuwen boven pasgeboren schildpadden die naar zee kruipen. Een voor een worden de schildpadjes opgepikt en verslonden. Van de meeuw valt weinig moraal te verwachten, maar hoe zit het met de filmploeg? Moeten mensen wilde dieren te hulp schieten als leed kan worden voorkomen? Of is het beter de natuur te laten begaan, hoe wreed dat ook uitpakt?
Doodsbericht
Wetenschappers hebben de natuur doodverklaard, zegt de Franse milieufilosoof Virginie Maris. Het tijdperk waarin de mens alles op aarde bepaalt zou zijn aangebroken. Maris vindt dit doodsbericht voorbarig – de natuur is juist springlevend. Wilde planten en dieren hebben een grote veerkracht en passen zich al miljoenen jaren aan een veranderend klimaat aan. ‘Juist in de wildheid van de natuur kan de redding ervan schuilen.’
Niet beteugelen
Toen in Nederland druk gediscussieerd werd of we de zeearend konden herintroduceren in de Oostvaardersplassen kwam die doodleuk zelf aangevlogen. Volgens filosoof en voormalig WNF-directeur Johan van de Gronden laat dit zien dat we de natuur niet moeten beheersen, maar beheren. De wildernis toont ons iets wat ons te boven gaat. ‘Dat geeft rust. We hebben behoefte aan een ervaring die ons op onze plek zet.’
Walden
Op 4 juli 1885, de Amerikaanse Onafhankelijkheidsdag, verklaarde Henry David Thoreau zichzelf onafhankelijk van de samenleving. Hij ging twee jaar in een hut wonen in de bossen aan de oevers van het meer Walden. Het was een experiment om erachter te komen wat het goede leven is, met Thoreau zelf als proefpersoon. Wat zijn de noodzakelijke levensbehoeften? En wat ontdek je als je oog in oog met jezelf komt te staan in de wildernis?
Onzichtbaarheid
De wolf wordt als een bloeddorstig monster gezien, maar ook als een verrijking van de Nederlandse natuur. Hij jaagt ons angst aan, maar is voor velen ook een mystiek wezen. De fascinatie voor dieren als de wolf schuilt volgens filosoof René ten Bos in hun onzichtbaarheid. Bosdieren onttrekken zich aan je door tussen de bomen te verdwijnen. ‘Ze versterken het besef dat je een totaal insignificant wezen bent. Dat is wel een krenking van je ijdelheid, maar er valt ook een last van je af.’
