Op zijn laatste dag klaagde de Griekse filosoof Plato (427-347 v. Chr.) over het ritmegevoel van een fluitspelende slaaf. Tenminste, dat staat in een verkoolde papyrusrol uit het Romeinse stadje Herculaneum, dat na de uitbarsting van de vulkaan Vesuvius eeuwenlang verborgen lag onder de as. Wetenschappers van de Universiteit van Pisa wisten met behulp van infrarood- en ultraviolette straling en kunstmatige intelligentie ongeveer duizend woorden, een derde van de tekst, te ontcijferen.
Begraafplaats
De ontcijferde tekst beschrijft niet alleen de laatste uren van Plato, waarin hij koortsig zou hebben liggen luisteren naar het fluitspel van een jonge slavin, maar ook waar hij begraven zou liggen. Het was al bekend dat de stoffelijke resten van de filosoof ergens op het terrein van de Academie lagen, de school die Plato oprichtte in Athene. Volgens de boekrol ligt Plato in een speciaal aan hem gewijde tuin vlakbij het Mouseion, een heiligdom gewijd aan de Muzen.
Even tussendoor… Meer lezen over Plato en andere grote denkers? Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief:
Meld u aan voor onze nieuwsbrief
Een andere onthulling is dat Plato al rond 404 v.Chr. tot slaaf werd gemaakt, toen de Spartanen zijn geboorte-eiland Aegina veroverden, of anders in 399 v.Chr., net na de dood van zijn leermeester Socrates. Tot nu toe was het vermoeden dat dat pas rond 387 v.Chr. was gebeurd, toen Plato zich als politiek adviseur aan het hof van koning van Syracuse bevond.
Bibliotheek
De boekrol die deze informatie bevat is De geschiedenis van de Academie, rond 50 v.Chr. geschreven door de Griekse filosoof Philodemus van Gadara. De tekst werd gevonden in een huis dat bekendstaat als de ‘Villa van de Papyrussen’, dat eigendom was van de Romeinse senator Lucius Calpurnius Piso Caesoninus. Archeologen hebben al meer dan 1800 papyrusrollen opgegraven in diens privébibliotheek. Slechts een beperkt deel van deze teksten zijn ontcijferd – de meeste boekrollen zijn zo kwetsbaar dat ze uit elkaar vallen zodra ze geopend worden. Met de nieuwe technieken waarover het onderzoeksproject beschikt, zullen binnenkort meer van zulke voorheen onleesbare teksten ontcijferd kunnen worden.
