Home Leren filosoferen Wat is willen? Vrij om jezelf te beteugelen
Wat is willen?
Filosofie is makkelijker als je denkt

Vrij om jezelf te beteugelen

Dit artikel krijg je van ons cadeau

Wil je onbeperkt toegang tot de artikelen op Filosofie.nl? Je bent al abonnee vanaf €4,99 per maand. Sluit hier een abonnement af en je hebt direct toegang.

Filosofie is niet alleen makkelijker als je denkt, maar ook als je praat. Wie praat hoeft niet alles zelf te bedenken. Dat dacht ook Plato, die al zijn gedachten in dialoogvorm goot. Een kort gesprek over willen en verlangen.

Phaedrus: Socrates, vertel eens: is het beter om bemind te worden door iemand die verliefd op je is, of door iemand die niet verliefd op je is en zichzelf onder controle heeft?

Socrates: Maar Phaedrus, nu veronderstel je dat de liefde iets slechts is! Waar het om gaat is dat degene die van je houdt dit in vrijheid doet.

Phaedrus: Hoe bedoel je?

Socrates: Kijk, de menselijke ziel bestaat uit drie delen: twee paarden en een wagenmenner. De wagenmenner staat voor de rede, het ene paard voor eergevoel, het andere voor begeerte.

Phaedrus: Wat heeft dat met vrijheid te maken?

Socrates: Nou, het eervolle paard laat zich uit vrije wil mennen door de rede. Maar het begerende paard stribbelt tegen: hij wil op zijn geliefde afstormen en hem onder kussen en complimentjes bedelven. De rede moet hem in toom houden.

Phaedrus: Dus het eervolle paard gehoorzaamt uit vrije wil en het begerende paard wordt gedwongen?

Socrates: In het begin wel. Maar zodra hij naar de rede begint te luisteren, ontdekt het begerende paard dat hij pas waarlijk vrij is als hij gehoorzaamt.

Phaedrus: Dat snap ik niet.

Socrates: Eerst was het begerende paard slaaf van zijn eigen verlangens. Maar nu is hij vrij om de rede te volgen.

Phaedrus: Dus een vrije ziel laat zich uit vrije wil leiden door de rede?

Socrates: Precies. Zelfs als je verliefd bent, ben je vrij om jezelf onder controle te houden.

(vrij naar Phaedrus van Plato)