‘Je bent een goed mens,’ zei een kennis tegen me. ‘Ik wou da’k jou was.’ Het was natuurlijk een grapje, bedoeld om te ontregelen, en dan niet zoals dat tegenwoordig gangbaar is, vulgair, ik-gericht, naar beneden trappend in plaats van omhoog, maar sympathiek.
Het werkte, ik moest lachen. Wist hij veel dat ik als kind beroemd wilde worden, dat preciseerde tot actrice, om uiteindelijk halt te houden bij schrijver, maar dat ik tegenwoordig met enige regelmaat denk – en ik zal zo mijn mond gaan spoelen – ‘ik wil het liefst een goed mens worden’.
Wie zichzelf een schouderklopje geeft is af
Waarom is het zo erg om dat te denken? Misschien omdat iets willen worden impliceert dat je het kunt. Mijn geboortehoroscoop had voorspeld dat ik rijk dan wel beroemd zou worden, ik koos beroemd. Als actrice speelde je iemand anders, dat leek me niet zo moeilijk, maar toen ik op mijn toneelclubje de rol van operazangeres kreeg toebedeeld, bleek ik niet schaamteloos genoeg om te krijsen. In je eentje in een kamer met woorden worstelen bleek bij nader inzien beter bij me te passen.
Iets willen worden impliceert natuurlijk ook dat je het nog niet bent. Word je goed door geboorte, door op een clubje te gaan, door in de afgrond van het bestaan te turen? Anders dan beroemdheden, actrices en schrijvers valt het nog niet mee om goede mensen aan te wijzen. Helden en heiligen zijn dun gezaaid. In een interview vertelde Camiel van Winkel over het verschil tussen die twee. Helden willen door de inzet van hun persoonlijkheid de wereld veranderen, heiligen verloochenen zichzelf juist en keren zich af van het wereldse. Ook dat kan de wereld veranderen, maar dan langs een omweg.
Even tussendoor… Meer columns lezen van Miriam Rasch? Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief:
Meld u aan voor onze nieuwsbrief
Nu zullen helden (en zelfs beroemdheden en volksmenners) ook aan een zekere mate van zelfopoffering doen. En heiligen publiceren maar al te vaak hun ideeën om ze werkelijk ‘zelfloos’ te kunnen noemen. Maar voor beiden geldt: een goed mens ben je alleen in de ogen van je medemens. Zodra je jezelf een schouderklopje geeft ben je af. Net als roem gaat navolging uiteindelijk van de ander uit. Dat had die kennis van mij goed gezien.
