Vragenlijst I
1. Weet je zeker dat het behoud van de mensheid je echt interesseert als jij en alle mensen die je kent er niet meer zijn?
2. Waarom? Trefwoorden volstaan.
3. Hoeveel kinderen van jou zijn er niet geboren omdat jij dat niet wilde?
4. Wie had je liever nooit ontmoet?
5. Heb je het gevoel tegenover een persoon, die dat misschien helemaal niet weet, ongelijk te hebben en heb je daarom de pest aan jezelf of juist aan die ander?
6. Zou je graag een perfect geheugen willen hebben?
7. Hoe heet de politicus wiens dood door ziekte, verkeersongeval enz. je hoopvol zou kunnen stemmen? Of vind je niemand onvervangbaar?
8. Welke dode zou je graag terugzien?
9. Welke juist niet?
10. Had je liever tot een ander volk of een andere cultuur behoord, zo ja welke?
11. Hoe oud zou je willen worden?
12. Als je de macht had datgene te bevelen wat jou nu het juiste lijkt, zou je dat dan bevelen tegen het verzet van de meerderheid in? Ja of nee.
13. Waarom niet, als het je het juiste lijkt?
14. Vind je het makkelijker een gemeenschap te haten of een bepaalde persoon, en haat je liever individueel of binnen een collectief ?
15. Wanneer ben je opgehouden te denken dat je slimmer werd, of denk je dat nog steeds? Vermeld de leeftijd.
16. Vind je je zelfkritiek overtuigend?
17. Wat denk je dat men je kwalijk neemt en wat neem je jezelf kwalijk, en als dat niet hetzelfde is, waarvoor zou je dan eerder vergeving vragen?
18. Als je je even voorstelt dat je nooit geboren was, baart deze voorstelling je zorgen?
19. Als je aan een overledene denkt: zou je dan wensen dat deze tegen je spreekt of zou jij liever nog iets tegen de overledene willen zeggen?
20. Houd je van iemand?
21. En waaruit leid je dat af ?
22. In de veronderstelling dat je nog nooit iemand hebt vermoord: hoe verklaar je dat je dat nog nooit hebt gedaan?
23. Wat mis je om gelukkig te zijn?
24. Waar ben je dankbaar voor?
25. Zou je liever dood zijn of liever nog een poosje leven als een gezond dier? Als welk dier dan?
Vragenlijst XI
1. Ben je bang voor de dood en sinds wanneer?
2. Wat doe je ertegen?
3. Ben je niet bang voor de dood (omdat je materialistisch denkt, omdat je niet materialistisch denkt) maar wel bang om dood te gaan?
4. Zou je onsterfelijk willen zijn?
5. Heb je ooit gedacht dat je doodging, en waar dacht je toen aan:
a. wat je achterlaat?
b. de toestand van de wereld?
c. een landschap?
d. dat alles ijdel was?
e. wat zonder jou nooit gerealiseerd zal worden?
f. de rommel in je laden?
6. Waar vrees je meer voor, dat je op je sterfbed iemand zou kunnen uitschelden die het niet verdient of dat je iedereen vergeeft die het niet verdient?
7. Als er weer een kennis gestorven is, verbaast het je dan hoe vanzelfsprekend je het vindt dat anderen sterven? En zo niet, heb je dan het gevoel dat hij iets op jou voor heeft of voel je je superieur?
8. Zou je willen weten hoe het is om te sterven?
9. Als je onder bepaalde omstandigheden ooit wenste te sterven terwijl dat niet gebeurde, vind je dan dat je je vergist hebt, m.a.w. beoordeel je de omstandigheden daardoor anders?
10. Wie gun je soms je eigen dood?
11. Als je momenteel niet bang bent voor de dood, is dat dan omdat dit leven je nu net zwaar valt of omdat je juist van het ogenblik geniet?
12. Wat stoort je aan begrafenissen?
13. Als je medelijden of haat voor iemand hebt gevoeld en je hoort dat die persoon gestorven is, wat doe je met je vroegere haat of met je medelijden voor die persoon?
14. Heb je vrienden onder de doden?
15. Als je een dode ziet, heb je dan de indruk dat je deze persoon hebt gekend?
16. Heb je ooit een dode gekust?
17. Als je niet denkt aan de dood in het algemeen maar aan jouw eigen dood, ben je dan telkens geschokt, m.a.w. heb je medelijden met jezelf of denk je aan bepaalde personen met wie je na jouw dood medelijden hebt?
18. Zou je liever bij bewustzijn sterven of verrast worden door een vallende steen, een hartaanval, een explosie, enz.
19. Weet je waar je begraven wil worden?
20. Als je niet meer ademt en dat door de dokter wordt bevestigd, weet je dan zeker dat je op dat moment niet meer droomt?
21. Welke kwellingen verkies je boven de dood?
22. Als je gelooft in een dodenrijk (Hades), stelt het idee dat we elkaar eeuwig zullen blijven zien je dan gerust of ben je daarom juist bang voor de dood?
23. Kun je je een gemakkelijke dood voorstellen?
24. Als je van iemand houdt, waarom zou je dan niet de langstlevende willen zijn maar het verdriet aan de ander overlaten?
25. Waarom huilen stervende mensen nooit?
Deze vragenlijsten zijn afkomstig uit De vragen van Frisch, dat op 2 april 2024 bij Borgerhoff & Lamberigts is verschenen. Het boek is een nieuwe Nederlandse vertaling van Fragebogen (1987), waarin Frisch zijn legendarische vragenlijsten heeft gebundeld. In De vragen van Frisch verschijnen voor het eerst ook zijn drie laatste vragenlijsten, die pas recent werden ontdekt, in Nederlandse vertaling.
De vragen van Frisch
Max Frisch
vert. Els Snick
Borgerhoff & Lamberigts
152 blz.
€ 22,99
