Uit neurowetenschappelijk onderzoek zou blijken dat de hand van je barende partner vasthouden daadwerkelijk steunend is – voor de vrouw dan hè. Dat wisten we natuurlijk al, maar nu weten we het zeker. Want: het is pas echt, als de MRI-scan het zegt. Wat we ook weten uit onderzoek is dat wanneer een patiënt tijdens een operatie naar zijn lievelingsmuziek kan luisteren, er minder zware pijnstillers nodig blijken tijdens het herstel van de chirurgische ingreep.
Waarom werken die klassieke troostmiddelen zo goed? En dan bedoel ik niet: welke werkzame troostende stof wordt aangemaakt? Want weten dat het hier om het hormoon oxytocine gaat, zegt natuurlijk nog steeds niets over hoe troosten werkt.
Vergeef me dat ik de neurowetenschappen even links laat liggen en me verlaat op mijn eigen ervaring. Om met de muziek te beginnen. Hoe graag ik ook muziek luister en maak, ik geloof niet dat muziek ooit mijn verdriet heeft weggenomen. Eerder geïntensiveerd. Dat geldt ook voor vrolijkheid gelukkig. Wie vrolijk is, wordt doorgaans nog vrolijker van vrolijke muziek. Maar wie is het ooit gelukt om liefdesverdriet het hoofd te bieden met een carnavalskraker?
Ik denk dat de meeste mensen, net als ik, liever iets luisteren dat past bij onze stemming. Hoe kan het dan toch dat we muziek zo’n troostende kracht toekennen? Verwachten we misschien te veel wonderen van troost?
Cornelis Verhoeven (1928-2002) dacht van wel. We onderschatten, vond hij, ‘de machteloosheid die de grondslag is zowel van verdriet als troost. Troost kan alleen het verdriet bevestigen, niet wegnemen.’
Zou dat ook gelden voor de kus op de verdrietige wang van een kind? Bevestigt die zijn verdriet en onze onmacht?
Even tussendoor… Meer shortreads lezen? Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief:
Meld u aan voor onze nieuwsbrief
Mijn kinderen hebben graag de kat bij zich als ze somber gestemd zijn. Als je erover nadenkt is dat eigenlijk gek. Kan het machtelozer, troost te verwachten van een zwijgend beest dat eenzamer is dan jij? Of is het juist de woordeloze eenzaamheid die je met een brok in je keel zo graag ziet?
De kinderen aaien en aaien. Ze krijgen niks terug, geen begrip, alleen gespin. Blijkbaar troost ook het troosten de trooster. Een schrale, maar zoete troost.
In de online rubriek ‘shortreads’ zoekt Filosofie Magazine elke week in een kort essay naar het antwoord op een alledaagse filosofische vraag.
