Home Shortread Waarom heb ik seks?
Shortread

Waarom heb ik seks?

Waarom willen we aanraken en aangeraakt worden? Psychotherapeut Marte Kaan vraagt het zich af in een shortread over genot en egoïsme.

Door Marte Kaan op 21 juni 2023

seks seksualiteit missionaris missionarishouding Gustav Klimt 'Missionarissen 02' (1914), tekening van Gustav Klimt

Waarom willen we aanraken en aangeraakt worden? Psychotherapeut Marte Kaan vraagt het zich af in een shortread over genot en egoïsme.

Dit artikel krijgt u van ons cadeau

Wilt u onbeperkt toegang tot de artikelen op Filosofie.nl? U bent al abonnee vanaf €4,99 per maand. Sluit hier een abonnement af en u heeft direct toegang.

In de kringloopwinkel om de hoek vond ik een beduimeld exemplaar van Het seksuele leven van Catherine M. van de Franse kunstcriticus Catherine Millet. De inleiding prikkelde me met de laconieke verklaring over het waarom van dit boek: omdat ze wilde schrijven en omdat er dingen zijn waar ze niet over sprak. ‘Het verlangen om te schrijven is een drang die zich manifesteert voordat er zich een onderwerp aandient, en die men vervolgens naar beste kunnen bevredigt.’ Die drang bevredigde Millet in haar kunstkritieken, maar ze wilde verder gaan en richtte daarom haar aandacht op de meest verblindende materie die ze zich kon voorstellen: seks.

En over seks gaat het. Over groepsseks, seks met vreemden, seks in openbare ruimtes, in het bos, langs de snelweg, in parenclubs. De rug van M. schuurt over motorkappen en betonnen bankjes, haar benen worden vastgehouden terwijl de mannen haar afwisselend nemen en ze ondertussen ook nog deze en gene met haar mond bedient. Als ze even pauze neemt om zichzelf te wassen met lauw water in het toilet, en een man tegenkomt, pakt ze de draad onvermoeibaar weer op.

Ik moet het boek zo nu en dan even wegleggen omdat het me volledig de lust beneemt. Maar in plaats van het terug te brengen naar de kringloopwinkel of het op zo’n communistisch boekenplankje te zetten, lees ik toch weer door. Want Millets relaas intrigeert. De klinische blik waarmee ze haar onverzadigbare drang beschrijft, zet me aan het denken over mijn relatie met seks, of beter: over mijn ongearticuleerde relatie met seks. Millet lezend begin ik me steeds meer af te vragen waarom ik seks heb.

Even tussendoor… Meer shortreads lezen? Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief:

Meld u aan voor onze nieuwsbrief

Ontvang elke woensdag het laatste filosofie nieuws, de beste artikelen van de week en af en toe een aanbieding.
Ontvang wekelijks het laatste filosofienieuws, de beste artikelen en af en toe een aanbieding.

De Wheel of Consent is een theoretisch model dat werd ontwikkeld door Betty Martin en waarin ze een onderscheid maakt tussen doen en gedaan worden in seks. Je kunt aangeraakt worden omdat je dat fijn vindt, en je kunt de ander aanraken omdat je dat fijn vindt. Beide noemt Martin een gift – aangeraakt worden, en de ander mogen aanraken. Seksuele problemen ontstaan vaak omdat mensen geen idee hebben hoe ze aangeraakt willen worden en, vaker, hoe ze de ander willen aanraken – wat ze daar fijn aan vinden. Martin ontdekte dat aanraking door weinig mensen wordt begrepen:  de ander aanraken voor eigen genot zou egoïstisch zijn.

In een interview met Humo vertelt Millet dat ze meester bleef over de situatie door zich te laten overmeesteren. Dan maakte haar geest zich los van haar lichaam. ‘Aan mijn ideeën en overtuigingen zal niemand raken.’ Haar eigen genot ontdekt ze ironisch genoeg pas door het gebruik van een dildo. ‘Pas via masturbatie ben ik gaan begrijpen waar genieten om ging,’ zegt ze in het interview. Haar eigen verklaring is dat een orgasme beangstigend kan zijn omdat je de controle over jezelf verliest. Haar extreme seksuele activiteit was misschien eerder een manier om de overgave te bezweren dan om deze op te zoeken.

Millets omkering toont hoe versleuteld onze seksuele motieven kunnen zijn. Weten we wel wat we verlangen, en wat we willen voelen? Durven we het aan om te ontvangen, of proberen we iets te voelen onder het mom van geven, terwijl we eigenlijk wat komen halen? De antwoorden op deze vragen gaan over vertrouwen. Als we de ander vertrouwen durven we egoïstisch te zijn en verdragen we dat ook van een ander. Misschien is dat wat we willen als we seks willen: een oefening in egoïsme zonder vrees voor afwijzing. Zoals schrijven.

In de online rubriek ‘shortreads’ zoekt Filosofie Magazine elke week in een kort essay naar het antwoord op een alledaagse filosofische vraag.