Kunnen we nog wel zondigen? Ik vraag het me af als ik op een zonnige dag door Amsterdam loop. Alles wat eens een zonde was is gemeengoed geworden. De 7 hoofdzonden zijn de nieuwe deugden. De koopgoot jaagt onze hebzucht aan, de wellustigen komen in het virtuele domein aan hun trekken, de onmatigen worden op elke straathoek verleid tot binge-eating, de ijdelen oogsten likes voor hun selfies op Instagram, en de trage mens kan deze zomer luierend doorbrengen op het strand.
Sterker nog, zijn zonden niet vaak ons nieuwe morele richtsnoer? Is genot niet in de plaats gekomen van ascese? Het is niet meer: wees kuis. Maar: gij zult wellustig zijn.
Dat is allemaal waar. Maar die nieuwe bandeloze moraal kent zijn eigen grenzen. Een copieuze maaltijd mag, moet zelfs, als daarop maar een balansdagje volgt. En het ideale koppel is dan wel het pornostel, vertelde een Frans cultuurfilosoof me ooit, maar dat neemt niet weg dat – vooral Amerikaanse – psychiaters hun cliënten diagnosticeren als seksverslaafd.
Dat is tekenend voor de nieuwe omgang met de zonden. Wat eens een zonde was, is tegenwoordig een ziekte: of het nu gaat om onmatig eten, onmatig winkelen of een onmatig verlangen naar seks, de kans is groot dat je een afwijking hebt die terug te vinden is in DSM, de bijbel van de psychologen. En als we daaraan lijden, biechten we dat niet meer op in de kerk, maar aan onze vrienden of misschien ook wel aan de huisarts.
Het is die nieuwe dwang waartegen 7 jonge filosofen zich verzetten. Ze schreven op ons verzoek een essay over de zonde die ze als deugd willen claimen. Woede, zegt Fiep van Bodegom bijvoorbeeld, hoeven we niet altijd in te slikken. Zonder woede geen verzet tegen onrecht.
Misschien wel de meest geëigende zonde op dit moment is die van de traagheid. Hoe leer je straffeloos niksen, op het strand, in de natuur of op een terrasje met – natuurlijk – een glas wijn? Lees daarvoor het mooie essay van onze voormalig hoofdredacteur Leon Heuts, die na jaren hard werken probeert even schuldeloos niets te doen.
Leve de zomer!
Dit artikel is exclusief voor abonnees
