Home Moreel dilemma Moreel dilemma: mogen studenten AI gebruiken?
Moreel dilemma

Moreel dilemma: mogen studenten AI gebruiken?

Door Jeroen Hopster op 2 mei 2025

studenten AI artificiële intelligentie student hoger onderwijs
beeld Bas van der Schot
Filosofie Magazine 5 2025 Zijn we slim genoeg om intelligentie te begrijpen
05-2025 Filosofie Magazine Lees het magazine
Artificiële intelligentie lijkt bepaalde menselijke vaardigheden overbodig te maken. Moet AI een plek krijgen in het onderwijs?

Artificiële intelligentie (AI) heeft de toekomst, maar worstelt met het heden, ook op de universiteit. Tijdens docentenoverleg is het een terugkerend agendapunt: moeten alle tentamens voortaan mondeling worden gehouden? Mogen essays alleen nog maar in het klaslokaal worden geschreven? Of kan AI-assistentie gewoon worden toegestaan? De resultaten liegen er niet om: menige AI-applicatie genereert in luttele seconden een tekst die de kwaliteit van het gemiddelde studentenwerk overstijgt. AI negeren lijkt onverstandig, een compleet verbod onhaalbaar. Moet gebruik van AI door studenten worden toegestaan?

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Dit artikel op Filosofie.nl is alleen toegankelijk voor abonnees. Met liefde en zorg werken wij iedere dag weer aan de beste verhalen over filosofie. Steun ons door lid te worden voor maar €4,99 per maand. Log in om als abonnee direct verder te kunnen lezen of sluit een abonnement af.
Geen abonnee? Bekijk de abonnementen Log in als abonnee

Ja

Het onderwijs verandert, en dat geldt ook voor de gevraagde vaardigheden van studenten. Zij moeten gedijen in de samenleving van nu en straks. Digitale geletterdheid is daarvoor onontbeerlijk. Misschien laat de mens van de toekomst wel al zijn schrijfwerk door generatieve AI produceren. En ook al komt het niet zover, de moderne student moet op zijn minst weten hoe met generatieve AI om te gaan. Slim gebruikmaken van prompt engineering of kunnen beoordelen hoe betrouwbaar een gegenereerde tekst is, zijn daarbij belangrijke vaardigheden. De universiteit stoomt studenten klaar voor een leven buiten haar muren, waar kunstmatige intelligentie alomtegenwoordig is, en een essay in een handomdraai geschreven. Goed onderwijs oefent de vaardigheden die nodig zijn om in die wereld een weg te vinden.

Nee

Schrijven en denken zijn nauw vervlochten. Studenten scherpen hun ideeën op papier en leren tijdens hun studie om eigen ideeën verder te ontwikkelen. Generatieve AI doet daaraan afbreuk. Een gedachte wordt niet uitgewerkt, maar afgemaakt; de creatieve auteur verwordt tot passieve gebruiker van tekst­generators. Deskilling, het verliezen van vaardigheden door technologie, is een reëel gevaar. Natuurlijk is het belangrijk om je staande te kunnen houden in onze digitale wereld, maar dat leren studenten ook buiten de muren van het klaslokaal. Daarbinnen moet de aandacht liggen op zelfstandig denken en schrijven, vaardigheden die je niet ontwikkelt aan de leiband van AI. Gebruikers van AI staan bovendien data af aan techgiganten en verbruiken buiten­proportioneel veel energie, met bijbehorende klimaat­impact. Een onderwijsinstelling zou studenten daartoe niet moeten verplichten.