Excentrische positionaliteit – betekenis
Excentrische positionaliteit is het vermogen om jezelf ‘van buitenaf’ te beschouwen. De term ‘excentrisch’ bestaat uit de Latijnse woorden ex, ‘buiten’ en centrum, ‘middelpunt’.
De Duitse filosoof Helmuth Plessner (1892-1985), die de term muntte, meent dat excentrische positionaliteit mensen onderscheidt van andere dieren. Andere dieren hebben enkel een centrische positionaliteit: ze gaan op in de ervaring van hun leven, in het heden en vanuit hun eigen lichaam. De mens heeft eveneens deze centrische ervaring, maar valt daar niet mee samen. De mens kan daardoor ook buiten diens centrum treden, nadenken over (toekomstige) gebeurtenissen, en zichzelf als het lijdend voorwerp ervaren. Dat maakt ons volgens Plessner zelfs als enige vatbaar voor het lachen.
Meer lezen over Plessner en andere grote denkers? Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief:
