Sinds de MeToo-beweging in 2017 ontstond en direct een hoge vlucht nam, is het begrip ‘consent’ centraal komen te staan in tal van maatschappelijke discussies. MeToo zorgde ervoor dat we niet langer kunnen wegkijken van het seksuele geweld en grensoverschrijdende gedrag dat (vooral, maar niet uitsluitend) vrouwen al eeuwenlang ten deel valt.
In het publieke debat kwam consent uit de hoge hoed als oplossing: voor legitieme seks is wederzijds consent, oftewel ‘akkoord gaan’, noodzakelijk. Als die ontbreekt, spreken we van verkrachting. Zodoende lijkt consent een heldere scheidslijn te trekken tussen goed en kwaad. Maar zo simpel is het niet, toont de Franse feministische filosoof Manon Garcia in haar boek Consent. Een filosofie van goede seks, dat recent in Nederlandse vertaling is verschenen.
In een notendop stelt Garcia dat we met consent omgaan alsof het een evidente transactie betreft: seksueel contact is ‘goed’ als partners ervoor instemming geven. Maar in werkelijkheid zijn er allerlei situaties waarbij we seks moreel verwerpen, terwijl er wel consent voor is gegeven. Bijvoorbeeld wanneer iemand toezegt om seksuele handelingen te verrichten, omdat diegene bang is om anders zijn baan te verliezen. De manier waarop seksuele instemming doorgaans wordt begrepen, stelt Garcia, is dus geen goede graadmeter om legitieme seks van verkrachting te onderscheiden.
Maar hoe moet het dan wel? In een diepgravende analyse onderzoekt Garcia het revolutionaire potentieel van consent. Ze neemt de lezer mee langs politieke en feministische denkers, rechtsfilosofen en contracttheoretici. Ze verdiept zich in de BDSM-wereld, die als voorbeeld kan gelden omdat de vraag naar de verhouding tussen instemming, veiligheid en geweld er steeds centraal staat. Af en toe vervalt ze daarbij in ietwat ontoegankelijke, technische taal.
Consent, stelt Garcia, is in de beste vorm de sleutel tot gelijkheid tussen partners en zelfs tot ‘moreel goede’ seks. Maar dan moeten we consent niet opvatten als een eenmalig, formeel contract, maar als uiting van de seksuele autonomie van partners, die tijdens de seksuele ontmoeting continu plaatsvindt. Goede seks is een gesprek. En Consent is een steengoed boek, dat bovendien laat zien dat het zaak is dat niet alleen vrouwen, maar ook mannen voor eens en voor altijd bevrijd worden van het patriarchaat.
Consent. Een filosofie van goede seks
Manon Garcia
Boom
256 blz.
€ 29,90
