Home Filosofen Zygmunt Bauman
Willem van Ockham
Vorige

Willem van Ockham

Zygmunt Bauman

Zygmunt Bauman

19 november 1925 - 9 januari 2017

Quote

“Moderniteit leidt niet onherroepelijk tot een Holocaust, maar het maakt het wel mogelijk.”

“Voor de moderne mens is de wereld een tuin. Wat doen mensen in een tuin? Wat ze niet hebben gezaaid, noemen ze onkruid, en dat willen ze weg hebben. Dat doet de moderne mens ook.”

Het moderne leven heeft een fragmentarisch karakter. Het werk dat mensen verrichten hangt vaak van korte projecten aan elkaar, die nauwelijks nog een geheel vormen waar een etiket als ‘carrière’ aan kan worden vastgehecht. Romantische liefdesverbanden worden met even groot gemak aangegaan als beëindigd. Netwerken hebben de plaats ingenomen van partners. Onze levens vereisen dat we flexibel zijn, bereid om elk moment onze strategie aan te passen en loyaliteiten in te wisselen. Volgens Zygmunt Bauman leven wij in een ‘vloeibare moderniteit’.

De Pools-Britse socioloog Bauman schreef tientallen boeken over consumentisme, globalisering en het onzekere karakter van de moderniteit. Die onzekerheid gaat gepaard met een permanente angst. Waar sociale en fysieke grenzen wegvallen, daar trachten mensen hun eigen grenzen te trekken. Zij bouwen aan fort Europa, of vestigen zich in ‘gated communities’. De permanente onzekerheid waarin wij leven komt tot uiting als angst voor mensen die vreemd of anders zijn. De vloeibare moderniteit neemt stollingsvormen aan, die vloeibaarheid garanderen voor degenen die binnen zijn, maar vastheid en hardheid voor de vreemdelingen daarbuiten.

Omdat het niet mogelijk is om grip te krijgen op een vloeibare wereld, proberen we ons vast te klampen aan dingen die wij wel kunnen beïnvloeden. De maatregelen die we daartoe nemen schieten hun doel echter voorbij: onze dwangmatige pogingen om vaste grenzen te creëren zijn slechts een symptoom van onze machteloosheid tegenover mondiale problemen.

Ter gelegenheid van de G8 van de filosofie verscheen op 18 april 2014 Hebben we er iets aan als de rijken rijker worden? In dit boek stelt Bauman het idee ter discussie dat sociale ongelijkheid uiteindelijk iedereen, ook de armen van deze wereld, ten goede komt. Hij beweert dat uit onze dagelijkse ervaringen en uit een grote hoeveelheid onderzoeksresultaten precies het tegenovergestelde blijkt. Daarnaast verschijnen in 2014 ook Liquid surveillance en De staat van de crisis in Nederlandse vertaling.