Maarten Boudry en Jeroen Hopster belichten beurtelings klassieke en eigentijdse denkfouten
Verrassend: weet je wie voor het eerst de link tussen tabak en kanker vaststelde?’ De nazi’s. Zij waren de eersten in de geschiedenis om een rookverbod uit te vaardigen in de publieke ruimte. En daarin hadden de nazi’s gewoon gelijk. Hun Deutsche Physik was knettergek, maar hun epidemiologisch onderzoek naar longkanker bijzonder gründlich. Ze ontdekten zelfs dat passief roken schadelijk was. Na de oorlog hekelden tabaksfirma’s de campagnes tegen roken als ‘nazipraktijken’, maar die firma’s bezondigden zich aan de genetische drogreden.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
Dit artikel op Filosofie.nl is alleen toegankelijk voor abonnees. Met liefde en zorg werken wij iedere dag weer aan de beste verhalen over filosofie. Steun ons door lid te worden voor maar €4,99 per maand.
Log in om als abonnee direct verder te kunnen lezen of sluit een abonnement af.
Die denkfout, een late aanwinst in het arsenaal van de kritische denker, heeft met genetica niets te maken, wel met herkomst of genese. Je begaat de denkfout als je een conclusie over X trekt louter op basis van de afkomst van X. Maar de genetische drogreden is – zoals zovele klassieke drogredenen – minder eenduidig dan ze op het eerste gezicht lijkt. Soms moeten we verwijzen naar de herkomst van X omdat we, bij gebrek aan volledige informatie, een inschatting willen maken over de betrouwbaarheid van X. Of we een kritisch artikel over een nieuwe fossiele vondst serieus nemen of niet, kunnen we nu eenmaal beter inschatten wanneer we weten of een paleontoloog of een creationist de auteur is.
Natuurlijk is het logisch mogelijk dat een creationist met gedegen wetenschappelijk bewijs de datering van een fossiel weerlegt. We leven in een wereld waar van alles logisch mogelijk is, maar niet alles even waarschijnlijk.
Nu bedacht ik een toepassing van de genetische drogreden die wél met genen te maken heeft: het verzet tegen genetisch gemodificeerde organismen (ggo’s).
Bij de klassieke veredeling kruist een teler de genen van allerlei verschillende gewassen met elkaar, om zo een interessante eigenschap te verkrijgen, zoals bijvoorbeeld resistentie tegen schimmel.
Ggo-technologie betracht hetzelfde, maar veel gerichter. Ze voegt enkel het gewenste stukje DNA in, bijvoorbeeld uit een wilde variant, zonder andere genetische ballast mee te zeulen.
Beide technieken wijzigen DNA. De ironie is dat voor- en tegenstanders van ggo’s hetzelfde willen bereiken, maar de tegenstanders hun eigen handen op de rug binden. Ze mogen alleen kruisen en selecteren, maar absoluut geen DNA aanraken!
Dat is alsof je een pak speelkaarten net zo lang blijft schudden tot ze in de juiste volgorde liggen, in plaats van ze gewoon handmatig te schikken. Het resultaat is hetzelfde.
Ggo-tegenstanders miskennen dat de herkomst van DNA strikt irrelevant is voor zijn effecten op het organisme. Ze begaan dus een genetische drogreden over genen: een denkfout in het kwadraat.
Maarten Boudry en Jeroen Hopster belichten beurtelings klassieke en eigentijdse denkfouten.
Maarten Boudry
wetenschapsfilosoof
Meld u aan voor onze nieuwsbrief
Ontvang elke woensdag een nieuwsbrief met het laatste filosofie nieuws, de beste artikelen van de week en af en toe een aanbieding.
Meld u aan voor onze nieuwsbrief
Uw aanmelding is helaas niet gelukt. Probeer het later nog eens.
Op onze website plaatsen we verschillende soorten cookies. Functionele en analytische cookies plaatsen we altijd. Deze zijn noodzakelijk om de website goed te laten werken en het gebruik te kunnen meten. Daarnaast maakt onze website gebruik van cookies die niet noodzakelijk zijn, maar wel nuttig. Zoals cookies waarmee we u persoonlijke en relevante informatie kunnen tonen gebaseerd op uw internetgedrag. En cookies zodat u feedback kan geven over uw gebruikerservaring, video’s kan bekijken en relevante aanbiedingen van Filosofie Magazine kan zien op andere websites. Door op ‘Akkoord’ te klikken gaat u akkoord met het plaatsen van deze cookies.
Wij en een aantal geselecteerde bedrijven hebben toegang tot uw gegevens en gebruiken deze informatie voor de onderstaande doeleinden. Klik op een doel om uw voorkeuren aan te passen en om meer te weten te komen over wie er om uw toestemming vraagt en/of rechtmatig belang claimt om uw gegevens voor dat doel te verwerken. Houd er rekening mee dat wanneer alle doeleinden zijn geweigerd, dit een negatief effect op bepaalde functies van de website kan hebben.
Voor sommige doeleinden kunnen uw persoonsgegevens worden verwerkt op de juridische grond van rechtmatig belang.
Functionele cookies worden gebruikt om de site te doen werken. U kunt ze
daarom niet weigeren. Met deze cookies brengen we ook het algemene
gebruik van onze site in kaart met geanonimiseerde data.
Deze cookies kunnen via onze website worden ingesteld door onze advertentiepartners. Ze kunnen door deze bedrijven worden gebruikt om een profiel samen te stellen over uw interesses en u relevante advertenties op andere sites te tonen. Deze cookies slaan geen directe persoonlijke informatie op, maar zijn gebaseerd op een unieke identificatie van uw browser en internetapparaat. Als u deze cookies weigert, zult u minder gerichte advertenties zien.
Wanneer we content van Facebook, Instagram, Twitter of YouTube integreren in onze artikelen, plaatsen deze partijen cookies om meer te weten te komen over
uw surfgedrag. Meer informatie vind u hierover in het privacy- en
cookiebeleid van deze bedrijven. Indien u deze cookies niet toelaat,
zullen we deze content niet tonen.