Volgens Immanuel Kant (1724-1804) past elke filosofie in 4 vragen: Wat kan ik weten? Wat moet ik doen? Wat mag ik hopen? Wat is de mens?
Wat kan ik weten?
‘Ik weet nog goed hoe het was om kind te zijn. Ik wilde graag dingen weten over de wereld van volwassenen en niet alleen maar lezen over scholen en gymclubjes. Ik hunkerde naar verhalen die ook een droevige kant hadden, verhalen over dingen die ik niet kende of snapte.
Het is erg des kinds om op zoek te gaan naar wat je nog niet weet en nog niet kan. Daarom vinden veel kinderen het zo leuk om een trapje hoger te lezen dan waar ze zelf zijn. Dat had ik ook: ik hield juist van boeken die ik niet helemaal begreep of die anders of vreemd waren. Dat soort kinderboeken probeer ik ook te schrijven.’
Wat moet ik doen?
‘Ik vind het belangrijk dat we niet te veel voorkauwen voor kinderen. Ik laat in mijn verhalen dingen liever open. Ik wil kinderen niet uitleggen hoe iets in elkaar steekt, maar ze aanmoedigen om zelf ergens over na te denken.
Ik schrijf vaak over vragen waar ik zelf niet goed uitkom: over wat ouders zijn, wat familie is, waar je bij hoort, wat goed en kwaad is. In Krekel gaan Eliza en haar broertje Krekel op zoek naar hun vijf broers. Hun vader en stiefmoeder beweren dat ze zijn verdronken op zee, maar Eliza gelooft er niks van. Ik wil aan kinderen meegeven: het leven komt soms met vervelende dingen en daar zijn geen eenduidige oplossingen voor. Dus volg je hart.’
Wat mag ik hopen?
‘Toen ik een jaar of acht was, deed ik mee aan de kerstnachtdienst van de kerk waar mijn opa dominee was. Ik speelde de hoop: ik had een klein kaarsje vast en een bord om waarop in grote letters “hoop” stond. Het was in de tijd van de Vietnamoorlog. Aan het einde van de dienst kwam ik binnen en ik weet nog precies wat ik moest zeggen: “Al is mijn kaars klein, hij kan toch alle andere kaarsen aansteken.”
‘Een kind gaat op zoek naar wat het nog niet weet en nog niet kan’
Hoop is heel belangrijk, iets waaraan je je in donkere tijden kan vasthouden, iets waardoor je je niet volledig somber en onverschillig laat maken. Ik heb veel donkere momenten gehad in mijn leven, soms door iets buiten mezelf, soms door iets vanbinnen. Mijn ervaring is dat er altijd iets gebeurt waardoor een ander deel in jezelf wakker wordt, iets dat een beetje gaat flakkeren. Hoop zit in kleine kaarsjes.’
Wat is de mens?
‘Veel mensen, vooral volwassenen, denken precies te weten hoe alles zit. Ze denken bijvoorbeeld dat ze de ander helemaal snappen: jij bent zeker zo en zo. Maar elkaar echt zien en ruimte geven aan alle kanten van een persoon – dat is een hele klus.’
Krekel
Annet Schaap
Querido
416 blz.
€ 19,99
