‘Vrijheid betekent niet alleen dat je met rust wordt gelaten, zoals we tegenwoordig vaak denken.’ Volgens politieke filosoof Machiavelli is er veel controle nodig om vrij te kunnen zijn.
‘In de Romeinse republiek is er een andere vorm van vrijheid, maar die is uit zicht geraakt in het huidige neoliberale klimaat.’ Vrijheid betekende dat je de baas was over je eigen leven. Polybius schreef toen lovend over de Romeinse samenleving, waarin je werd beschermd tegen overheersing door een andere en tegen de macht van de staat, het imperium. De praktijk was vaak niet zo mooi, maar dit idee over vrijheid zou een ideaal worden voor vele republikeinse denkers als Cicero, Livius, en veel later Machiavelli. Ook bij Montesquieu zie je dit denken terug.’
Maar in ons hedendaagse maatschappij zijn we juist constant overheerst door andere machten, treurt Pettit:
‘Je ziet nu de opkomst van buitengewoon machtige bedrijven. Er is een wereldwijde strijd gaande tussen staten en bedrijven – en de bedrijven zijn aan het winnen. Hun spelletjes zijn duidelijk: overheden tegen elkaar uitspelen, dreigen om de zaak naar een ander land te verplaatsen als de overheid de belastingdruk niet verlaagt. En overal gaat de belasting voor bedrijven omlaag. De milieuwetgeving wordt minder, de verplichtingen tegenover de werkgever verdwijnen. En zo ook de basiszekerheden die mensen in staat stellen om vrij te kunnen leven.’
