Hij heeft inmiddels volgelingen, en dat terwijl hij geen goeroe wil zijn. Svend Brinkmann, hoogleraar psychologie, schreef het ‘antizelfhulpboek’ Standvastig en verkocht er 300.000 van in Denemarken. In een landje met 5 miljoen inwoners ben je dan wereldberoemd. Hij heeft een zevenstappenplan bedacht, maar niet om gelukkiger te worden. Daar moeten we met z’n allen ogenblikkelijk mee ophouden. Je moet je coach ontslaan, je onderdompelen in het verleden, je gevoelens onderdrukken, je concentreren op negatieve aspecten in je leven, stoppen met naar je innerlijke stem luisteren en geen zelfhulpboeken meer lezen.
Hij zegt dat we wel voeten hebben, maar geen wortels. We hebben meer vaste grond onder de voeten nodig (Stå fest – sta stevig –, zo heet zijn boek in het Deens). We blijven maar doorrennen. Ik betrapte mezelf er inderdaad op hoe vaak ik na een ziekbed had gezegd: ‘Ja, ik was ziek, maar ik ben weer up and running, hoor.’ Running? Waarom ga ik rennend door het leven?
Brinkmanns succes is verklaarbaar. Hij geeft de Denen een taal om tegen de acceleratiecultuur te ageren. Hij wil de melancholische ethische Deen weer terug, in plaats van die op zichzelf gerichte rondrennende design-Deen. Maar zo leuk is zwaarmoedigheid nu ook weer niet. En dan je gevoelens onderdrukken? Come on! Tuurlijk, voor het exhibitionistische type dat elke gevoelsscheet op Facebook zet, heeft hij een punt. Maar ik hoef maar om me heen te kijken om te beseffen hoe slecht we erin zijn écht over gevoelens te praten met elkaar. Meningen uitwisselen – ja, dat kunnen we in Nederland goed, en dat wordt vaak verward met gevoel. De Denen doen ook dat niet, door de relativeringsdwang in het land. Emotionele analfabeten, zo noemde filmmaker Ingmar Bergman de noorderlingen ooit terecht. Er wordt een hoop gezwegen, onder het tapijt geveegd, weggedronken. Daar maken ze dan natuurlijk wel weer mooie films over, zoals Festen.
In de Nederlandse uitgave deden ze iets opmerkelijks. Ze veranderden de ondertitel. In het Deens staat er: Tegen de zelf-ontwikkelingsdwang. In het Nederlands: Onder alle omstandigheden jezelf blijven. Met zo’n ondertitel maken ze er stiekem toch een zelfhulpboek van. Zeker bang dat de 300.000 anders niet gehaald wordt.
Als ik écht eerlijk ben, dan moet ik vaststellen dat ik knetterjaloers ben op Svend. De sympathieke succesboy schreef een niet zo heel dik antiboekje en kan daarvan nu een zwembad kopen. Díé negatieve gevoelens, daarop moet ik me dus zowel concentreren als ze ook zien te onderdrukken. Dat nu vind ik heel verwarrend, en daarom overweeg ik een anti-antizelfhulpboek te schrijven met als werktitel: Val om.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
