De genomineerden voor de Socratesbeker zijn Lieke Asma, Jurrien Hamer, Patrick Loobuyck, Frank Meester en Hans Schnitzler. De Socratesbeker wordt jaarlijks uitgereikt aan de auteur van het meest oorspronkelijke en urgente Nederlandstalige filosofieboek. De prijsuitreiking vindt plaats tijdens de Maand van de Filosofie in april 2022.
Lieke Asma – Mijn intenties en ik. Filosofie van de vrije wil
Wetenschappers beweren maar al te graag dat de vrije wil niet bestaat. Maar weten diezelfde wetenschappers wel wat ze precies bedoelen met het begrip ‘vrije wil’? De fundamentele vragen over de aard van de vrije wil komen volgens filosoof en psycholoog Lieke Asma in de wetenschap veel te weinig aan de orde. In Mijn intenties en ik laat ze zien dat grondig filosofisch onderzoek noodzakelijk is voor een goed begrip van de vrije wil.
Jurriën Hamer – Waarom schurken pech hebben en helden geluk. Een nieuwe filosofie van de vrije wil
Onze morele overtuigingen zijn te veel gebaseerd op de mythe van een volledig vrije wil, stelt filosoof en jurist Jurriën Hamer. In Waarom schurken pech hebben en helden geluk zoekt hij naar een middenweg tussen een strikt vrije wil en een volledig determinisme. Dit heeft implicaties voor ons denken over strafrecht, economie en geluk. Want als we niet volledig vrij zijn, is een misdadiger dan verantwoordelijk voor zijn daden? En heeft een miljonair recht op rijkdom?
Patrick Loobuyck – Voor elkaar – met elkaar. De kunst van het samenleven in crisistijd
Als moraalfilosoof hield Patrick Loobuyck zich al voordat corona uitbrak bezig met vraagstukken omtrent burgerschap, vrijheid en solidariteit. In crisistijd komen deze belangrijke maatschappelijke vraagstukken plotseling op scherp te staan. De coronacrisis was voor Loobuyck dan ook een aanleiding om zich opnieuw over deze onderwerpen te buigen. Op welke manier werd onze democratie uitgedaagd tijdens deze crisis? En wat kunnen we daarvan leren voor toekomstige crises?
Frank Meester – Waarom we de wereld niet rond kunnen krijgen. Een pleidooi voor inconsequentie
Het idee voor dit boek ontstond toen Frank Meester bezig was zijn bureau op te ruimen. Welke indeling hij ook gebruikte, hij bleef steeds met restspullen zitten die in geen enkele categorie pasten. Zo ontstond het idee voor het inconsequentialisme: een nieuwe filosofische stroming die stelt dat het onmogelijk – en ook onnodig – is om een consequent verhaal over de wereld te vertellen. Vanuit dit idee zijn we volgens Meester in staat het geklungel van anderen en onszelf met mildheid te bekijken.
Hans Schnitzler – Wij nihilisten. Een zoektocht naar de geest van digitalisering
We leven in een wereld waarin computernerds de dienst uitmaken. Sinds de introductie van de smartphone in 2007 bewonen we allemaal de digitale werkelijkheden van WhatsApp, Instagram en Snapchat. In Wij nihilisten vraagt Hans Schnitzler zich af hoe de virtuele elite deze digitale bekering voor elkaar heeft gekregen. Hij laat zien hoe de tech-elite ons allemaal veranderd heeft in wat Nietzsche de laatste mens noemde: we consumeren en amuseren ons een slag in de rondte, zonder nog ergens in te geloven.
