Wordt er niet veel te veel geschreven en gesproken over de economische crisis? Miljardenbezuinigingen, consumentenvertrouwen, koopkrachtplaatjes; de economie is de laatste jaren niet van de voorpagina van de krant weg te denken. En dan ook nog eens een Maand van de Filosofie, met als titel ‘Schuld & Boete’, geheel gewijd aan de economie – is dat niet wat veel van het goede?
Toch niet. Want het is niet zozeer de vraag of we te veel (of te weinig) over economie praten, maar of we dat op de juiste manier doen. Laten we onze blik eens wat verruimen en ons niet zo fixeren op de cijfers van pakweg de laatste twee kwartalen en een paar grote stappen in de geschiedenis zetten. Dan valt op dat economie een heel recente wetenschap is. Pas vanaf de achttiende eeuw ontstond de economie als apart specialisme (even ter vergelijking: natuurkunde, filosofie, wiskunde en sterrenkunde zijn zeker 2000 jaar ouder). Er was natuurlijk altijd al handel, en zelfs aandelenhandel, maar al die kennis en expertise leidde pas in een laat stadium tot een aparte tak van wetenschap.
De relatieve jeugd van de economie als wetenschap is overigens geen diskwalificatie. Het punt is wel dat deze nieuwe en gespecialiseerde kennis zich opvallend snel heeft losgemaakt van de eeuwenoude handelswijsheid. Terwijl juist die meer literaire, historische en filosofische kennis buitengewoon zinvol is om onze ontspoorde economie te begrijpen, aldus de Tsjechische topeconoom Tomáš Sedlácek. Volgens hem is het Gilgamesj-epos, de oudste tekst ter wereld, bijvoorbeeld, een economisch relevante vertelling. (zie p. 74)
Nederland heeft in de wereldeconomie altijd een bijzondere plaats ingenomen. Amsterdam heeft de oudste aandelenhandelsbeurs ter wereld. En juist op die historische plek, het Beursplein (tegenwoordig De Beurs van Berlage), vindt dit jaar de jaarlijkse Filosofie Nacht plaats. We zijn heel trots dat we daar de internationale topdenkers als Tomáš Sedlácek en Michael Sandel mogen ontvangen (zie www.filosofienacht.nl). Ik hoop u te zien op 12 april.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
