Moreel dilemma: is het erg als de mensheid uitsterft?

Menselijk uitsterven is een morele catastrofe, in meerdere opzichten. Neem eerst een scenario van geleidelijke uitsterving: het einde van onze soort komt niet met een knal, maar is een traag proces dat met oeverloos leed gepaard gaat. Zulk leed zou indien mogelijk voorkomen moeten worden. Een snel en pijnloos uitsterven is echter evenzogoed problematisch. Als de mensheid plotsklaps het loodje legt, bijvoorbeeld door een meteorietinslag, worden vele levens vroegtijdig beëindigd. Ook de toekomstige mogelijkheden van onze soort blijven dan onvervuld. Volgens sommige filosofen is het langetermijnproject van de mensheid, dat gekenmerkt wordt door vooruitgang in welzijn en kennisoverdracht naar volgende generaties, intrinsiek waardevol. De mensheid heeft het potentieel om zichzelf nog verder te verwezenlijken. Sterven wij uit, dan zal dat potentieel niet worden gerealiseerd.

De Griekse filosoof Epicurus maakte korte metten met angst voor de dood. Als de dood er is, ben jij er niet; als jij er bent, is de dood er niet. De dood hoef je daarom niet te vrezen. Je zou diezelfde redenering kunnen toepassen op het voortbestaan van onze soort: we hoeven uitsterving niet te vrezen, want eenmaal uitgestorven ligt geen menselijk wezen er meer wakker van. Sterker nog, er zijn vast een hoop niet-menselijke wezens die ons uitsterven toejuichen: zonder mensen zullen ecosystemen opveren en kan het evolutieproces een nieuwe weg inslaan. Die conclusie trekken ook transhumanisten, zij het om een heel andere reden: zij menen dat de mens met behulp van technologie zelf tot een nieuwe soort kan evolueren. Op die manier zou er sprake zijn van uitsterving van onze huidige soort, terwijl het project van intergenerationele vooruitgang toch wordt voortgezet.