Marli Huijer: Taxibusje

Onderweg naar de Filosofienacht in Groningen stuitte ik op een interessante verdelingsvraag. De trein zou niet verder rijden dan Hoogeveen, en dus bestelde ik samen met een meereizende econoom ter hoogte van Zwolle een taxi. Eenmaal in Hoogeveen had ik een clubje gevonden dat ons gezelschap wilde houden en wilde meebetalen aan het busje. In Groningen aangekomen betaalde de econoom 50 euro, drie vrouwen ieder 20, ik 50 en een vader met twee dochters niets.
 

Ik had het eerlijk willen oplossen, maar de drie vrouwen voelden zich ernstig tekortgedaan. Waarom moesten zij 20 euro betalen en de vader met de dochters niets? Ik legde uit dat de econoom en ik sowieso 100 euro kwijt zouden zijn geweest, en dat we daarom de vader met dochters, die bij ons in de trein zaten, hadden aangeboden gratis met ons mee te rijden. Het taxibedrijf had echter in plaats van een auto van 100 een busje van 180 euro gestuurd. De chauffeur ging er kennelijk van uit dat er genoeg mensen mee zouden willen. Daarom hadden we aan de menigte op het station gevraagd wie er nog voor 20 euro mee wilde.
 

Het verhaal overtuigde de vrouwen niet. Ze betaalden weliswaar minder dan de econoom en ik – precies een achtste van de prijs –, maar het was onrechtvaardig dat zij meer betaalden dan de vader met zijn dochters. Hun jaloezie op de vader, die meer geluk had dan zij, was groter dan hun schaamte dat ze minder betaalden dan de man en ik.
 

Wat maakt dat mensen het gevoel hebben geluk te hebben? Er zijn ten minste twee factoren in het spel: de situatie moet beter zijn dan verwacht (de zon schijnt, terwijl er regen was voorspeld) en de situatie moet voor jou beter uitpakken dan voor anderen. Wat het eerste betreft hadden de vrouwen geluk. Ze hadden verwacht lang op station Hoogeveen te moeten wachten, maar konden meteen meerijden. Wat het tweede betreft hadden zij geluk in vergelijking met de vele anderen die zich op het station hadden verdrongen om met ons mee te rijden. Maar ze hadden de pech dat niet zij, maar de vader met dochters bij ons in de coupé zaten.
 

Had ik het anders kunnen oplossen? Had ik de vader, die geen 60 euro kon betalen, moeten wegsturen? Had ik ook voor de vrouwen moeten betalen? Of is het een onoplosbaar dilemma, omdat personen die ingeklemd zitten tussen enerzijds mensen met meer geluk dan zijzelf en anderzijds mensen met minder geluk altijd jaloers zullen zijn op de eersten en zich altijd zullen distantiëren van de laatsten? De laatste die uitstapte was de econoom. Hij was ongegeneerd blij dat hij zoveel sneller dan verwacht bij zijn gezin terug was.