Home Gedachte-experimenten Hersenen in een vat
Gedachte-experimenten

Hersenen in een vat

Door Maaike Korpershoek op 09 september 2016

Kun je zeker weten dat wat er om je heen gebeurt waar is? Of kan het ook zo zijn dat alles slechts een bijzonder realistische simulatie is?

Stel je voor: je hersenen worden om een of andere duistere reden uit je lichaam verwijderd en in een vat met vloeistof gelegd. Deze vloeistof zorgt ervoor dat je hersenen direct verbonden zijn met een computer. Die simuleert een virtuele werkelijkheid: alle prikkels die je normaal zou krijgen (omdat je loopt, ziet, ruikt, voelt, enzovoorts) krijg je nu via deze computer. Omdat de ervaringen exact gelijk zijn, kunnen de hersenen onmogelijk onderscheid maken tussen een situatie waarin ze in een hoofd zitten, en wanneer ze in een vat vloeistof liggen. Het kan dus zo zijn dat je ervaringen echt zijn. Het kan ook zo zijn dat de computer je slechts doet geloven dat je ervaringen echt zijn. Dit gedachte-experiment wordt gebruikt als argument voor het filosofisch scepticisme, een stroming die alle kennis in twijfel trekt.

Wanneer je aan ‘twijfel’ denkt, denk je aan René Descartes. Het is dan ook niet verwonderlijk dat dit gedachte-experiment een vernieuwde versie is van een argument dat de eeuwige twijfelaar Descartes al eerder gaf. Hij schreef er over in zijn boek Meditationes de prima philosophia. Hoe kan ik mijn waarnemingen vertrouwen als er wellicht iets is dat al mijn waarnemingen manipuleert zonder dat ik het door heb?

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Dit artikel op Filosofie.nl is alleen toegankelijk voor abonnees. Met liefde en zorg werken wij iedere dag weer aan de beste verhalen over filosofie. Steun ons door lid te worden voor maar €4,99 per maand. Log in om als abonnee direct verder te kunnen lezen of sluit een abonnement af.

Relevante berichten

Misschien
Misschien
Gedachte-experimenten

Misschien

We hebben in deze onzekere tijden dringend een goede filosofie van het ‘misschien’ nodig. Wie naar de etymologie van dit woord kijkt, komt bij het middeleeuwse het mach schien terecht, hetgeen zoveel betekent als ‘het vermag te geschieden’. Schien staat dus niet voor ‘schijnen’, maar voor ‘geschieden’. In gewoon hedendaags… Read More

Lees meer
Wie durft op reis in de teletijdmachine?
Wie durft op reis in de teletijdmachine?
Gedachte-experimenten
Voor leden

Wie durft op reis in de teletijdmachine?

Stel dat je dankzij een ingenieus apparaat een steenrijke zakenman, een beroemd acteur of een succesvol sporter kunt worden. Zou je daar dan voor kiezen? Al eeuwenlang dient het hoofd van de filosoof als laboratorium voor gedachte-experimenten. Zes klassiekers op een rij. Voordat een wetenschapper aan een experiment begint, heeft… Read More

Lees meer
Kent u de echte werkelijkheid wel?
Kent u de echte werkelijkheid wel?
Gedachte-experimenten
Voor leden

Kent u de echte werkelijkheid wel?

Het ligt erg voor de hand om de wereld zoals wij die kennen voor de ware wereld aan te nemen. Maar wat nou als u erachter komt dat de realiteit die u altijd hebt gekend slechts schijn is?   Stel u voor: u leeft al uw hele leven… Read More

Lees meer
Gedachte-experimenten
Voor leden

Stapt u in de geluksmachine?

Gaat alles verkeerd en heeft u het gevoel dat het altijd tegenzit? Niet getreurd! Er is een oplossing: de geluksmachine. Hiervoor hoeft u slechts een kleine concessie te doen: de rest van uw leven speelt zich af op een stoel in een machine.   Stel je kunt ervoor kiezen… Read More

Lees meer