Ik heb een tijdje semiprofessioneel triatlon gedaan. For the record, dat is 1 kilometer zwemmen, 40 kilometer fietsen, en 10 kilometer hardlopen. Ik zat nog op de middelbare school. Om mijn tijden te verbeteren zwom ik 5 keer per week iedere ochtend 50 baantjes, verruilde ik hockey voor waterpolo, fietste ik naast mijn 125 kilometer per week naar school nog eens 100, soms 200 kilometer over de heuvelachtige Veluwse Posbank en liep ik ten slotte nog 40 kilometer per week hard.
Hoe serieuzer mijn tijden werden, hoe serieuzer ik werd. Zo volgde ik ook een speciaal dieet: in de opbouwfase nam ik veel eiwitten en tegen de race aan juist veel koolhydraten. Ik wist nooit zeker of ik diarree had van de zenuwen of van de overmatige hoeveelheden pasta. Ik zei al, het was sémiprofessioneel. Dit laatste bleek ook uit mijn slechtste onderdeel van de triatlon: het omkleden. Terwijl ik mijn zwempak stond uit te trekken, werd ik aan alle kanten ingehaald.
Al met al leerde ik drie dingen van deze uit de hand gelopen hobby: dat om te presteren je op de details moet letten, dat dat nog geen garantie is voor succes, en dat het plezier van presteren niet het succes, maar de toewijding is.
Onze samenleving heeft een vreemde verhouding met presteren. Om het minste of geringste appen we duimpjes naar elkaar, liken we berichten op de sociale media waarin vrienden hun kookkunsten delen, of hun fietsrecords uit de Strava-app. Tegelijkertijd ligt dat wat wij de prestatiemaatschappij zijn gaan noemen onder vuur, omdat die tot de ellende van burn-outs, studiestress, schoonheidobsessies en doping in de sport zou leiden.
Een goed moment om onze worsteling met presteren en prestatiedruk eens nader onder de loep te nemen. Wat houdt presteren in? Is het maakbaar en meetbaar? Waarom noemen we het ziekteproces van een terminale patiënt topsport? En waarom liken we alles maar is de lofrede in onbruik geraakt?
Veel leren we ook hier weer van de details. ‘Het moeilijkst is het verschil tussen goed en héél goed’, weet de prijswinnende concertpianiste Daria van den Bercken.
Go for it, beste lezer.
