Het thema van de maand van de filosofie (‘Falen’) van vorig jaar kwam te vroeg. Want het falen in de publieke ruimte heeft sindsdien een hoge vlucht genomen. Vorige maand konden we kijken naar Mijn seks is stuk, een documentaire van Lize Korpershoek over het feit dat ze geen zin meer had in seks. En we konden luisteren naar de podcast Roels Sofasessies, waarin zanger Roel van Velzen met BN’ers praat over zijn eigen scheiding en die van hen. Het is de overtreffende trap van intieme faal-openhartigheid. Als het niet ging om Roel van Velzen en Lize Korpershoek (de vriendin van Tim Hofman), was er mogelijk geen belangstelling voor geweest. Want geen van beiden ambieert in de producties grote vragen te beantwoorden over, pak ’m beet, vrouwen en seksualiteit, of de hoeveelheid scheidingen in deze tijd. Nee, het gaat helemaal om hun persoonlijke faalverhaal. Dat verhaal vertellen ze met relatief groot gemak in grote talkshows – een soort openbare therapieachtige gesprekken.
Korpershoek zegt dat ze het niet moeilijk vindt om kwetsbaar te zijn, wat een rare paradox oplevert, want dat maakt haar meteen wat onkwetsbaar. En het roept de vraag op wat dan het probleem is. Geen zin in seks. So what? Van Velzen heeft de podcast ‘gewoon helemaal voor zichzelf’ gemaakt.
De bizarre openheid der mislukkingen is fascinerend
Met grote belangstelling heb ik hun beider producten gezien en beluisterd, want de bizarre openheid der mislukkingen is fascinerend, temeer omdat de makers zelf geen hoger doel nastreven (bijvoorbeeld ‘taboedoorbrekend’, ‘emancipatoir’). Dat wordt hun hooguit door anderen toegedicht.
Ik merkte dat Van Velzen mij wist te ontroeren, en Korpershoek niet. Korpershoek is zo ontzettend niet bang voor kwetsbaarheid dat het geheel perfect past in eigentijdse vlog diaries waarin makers al hun dagelijkse besognes met verve delen – dat het over seks gaat, ach, maakt het nog wat uit? Deze millennial shitty diary-achtige girl is allang niet meer emancipatoir: openbare kwetsbaarheid is hun dagelijkse verdienmodel, een levenshouding.
Van Velzens podcasts zijn wel intiem, want je ziet al die BN’er-koppen niet. Het gaat om wat ze zeggen. De échte kwetsbaarheid van oudere jongere Van Velzen (1976) uit zich in de wijze waarop hij zichzelf soms opgewekt overschreeuwt bij tamelijk pijnlijke verhalen. Er staat veel op het spel: een gezin dat uit elkaar dondert.
Wat mij voor hem innam was de onverwachte hartstocht waarmee Van Velzen bij anderen dan zichzelf te rade gaat voor oplossingen en troost: levenswijsheid van anderen, liedjes, boeken en… filosofie. Hij en Richard Kemper buigen zich ineens vol vuur over een filosoof. Alain de Botton! Zijn boek over de liefde heeft ze erdoorheen gesleept!
Dirk de Wachter heeft onlangs voorgesteld dat we bij groot ongeluk minder met de psychiater en meer met de buren moeten gaan praten. Dat hoeft gelukkig helemaal niet. Je kunt ook een goed boek lezen. Of naar de podcast van Van Velzen luisteren.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
