‘Moraal en zingeving zijn niet aan het individu opgedrongen’, zegt de Britse filosoof Bernard Williams. Volgens hem kunnen we op die gebieden iets leren van Griekse filosofen.
Zodra ik mensen hoor praten over de zin van het leven, ren ik direct naar mijn geweer. Want ik durf te wedden dat ze me iets proberen aan te smeren.’ Bernard Williams (1929), filosoof in Oxford, gelooft niet in makkelijke antwoorden op moeilijke vragen.
Wat hem vooral dwarszit in de zoektocht naar zingevingsantwoorden, is dat we moraal en zingeving vaak buiten onszelf proberen te vinden:
‘We kunnen op dit punt iets leren van de Grieken. Zij kenden dat vreselijke idee van een opgelegde morele plicht niet. Moraal was bij hen niet iets externs. Het zat in jezelf. Het was een kwestie van karakter. Iemand als Aristoteles legt niemand een morele wet op. Hij wil juist dat iedereen in zichzelf op zoek gaat naar de moraal. Ken jezelf. Hij wijst op zelfbeheersing, een karakterdeugd. Het is iets waar je je in kunt bekwamen, zegt hij. Je moet proberen je angst, je agressie en je lusten een beetje in toom te houden.
