De Franse filosoof Bruno Latour houdt een pleidooi voor een alternatieve relatie tussen mensen en dingen. Die relatie is op dit moment vrij dualistisch van aard, zo betoogt Latour. Er bestaat een sterke scheiding tussen mensen en dingen, waarbij mensen rechten en autonomie hebben, maar dit niet per se toegeschreven wordt aan objecten.
Bruno Latour bevraagt dit onderscheid tussen mensen en dingen kritisch in zijn boek Wij zijn nooit modern geweest (1991).
Neem een diepgevroren embryo; dat is een mens, maar evengoed een ding. En is een robot die emoties kan lezen alleen een ding, of toch ook een beetje mens? Hoe graag ‘wij modernen’ de mens ook apart van dingen en dieren zetten, in de alledaagse werkelijkheid is dit nooit het geval geweest. Latour stelt daarom voor een gemeenschappelijke wereld te bouwen, met een grondwet die mensen, dieren en dingen een gelijke positie geeft en een parlement waarin ook de dingen zijn vertegenwoordigd.
Op 23 september 2015 werd in Amsterdam het Parlement van de Dingen opgericht.
Door de dingen te vertegenwoordigen in een parlement, kunnen we onderzoeken welke alternatieven er zijn voor de huidige dualistische relatie tussen mens en ding. Kunnen we bijvoorbeeld de dingen een stem geven door namens ze te spreken? En zou het ons wereldbeeld positief veranderen als we de rechten van objecten meer zouden erkennen?
Volgens Latour speelt kunst een belangrijke rol bij het representeren van zulke alternatieven voor onze gangbare manier van denken. Zo zou kunst ook een alternatieve relatie tussen mens en ding kunnen voorstellen.
Dingpolitiek draait niet alleen maar om technieken van samenkomen; de manier waarop het ding of de zaak aan het publiek wordt gepresenteerd is ook van groot belang. Daarin speelt kunst een belangrijke rol. Kunst bemiddelt in representatie en vindt nieuwe manieren van representatie uit. Kunstenaars spelen vaak met de manieren van gebruik van de publieke ruimte en de dingen daarin, en geven afwijkende vormen van gebruik een nieuwe gestalte. Gangbare praktijken worden op de hak genomen, nieuwe praktijken worden mogelijk gemaakt.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
