Tegen het einde van mijn middelbareschooltijd, midden in de sombere jaren tachtig, kreeg mijn klas bezoek van twee oud-leerlingen. Om ons te helpen bij onze studiekeuze vertelden zij over hun ervaringen als student. Wat het meest indruk op ons brave gymnasiasten maakte was hun verzekering dat het niet uitmaakte wat we gingen studeren, omdat er toch nauwelijks werk was. Somber vertelde ik het thuis aan mijn ouders, die het niet glashard durfden te ontkennen.
Zonder me illusies te maken ging ik filosofie studeren, in Groningen. In mijn arrogante wereldvreemdheid vond ik het wel een aanlokkelijk vooruitzicht: eindeloos boeken lezen, gesubsidieerd door vadertje staat en mijn ouders, die bikkelden voor een bescheiden inkomen. Toen mijn afstuderen naderde, begon ik hem toch te knijpen. Steeds meer mensen om mij heen besloten zich om te scholen tot ICT’er, want daar lag wel werk. Zij droomden van huizen, auto’s en vakanties. Ik vond het een benauwend perspectief, maar werkloosheid trok me ook niet meer.
In dit nummer van Filosofie Magazine staat werk centraal. Waarom werken we eigenlijk? Het moet uitdagend zijn en als het even kan creatief, maar in de praktijk zitten velen van ons op kantoor. Daar gebruiken we een duur managementtaaltje dat Denker des Vaderlands René ten Bos (p. 32) haarscherp ontleedt. Welkom in de wereld van ‘protocollen’, ‘conculega’s’ en ‘flexplekken’.
In een prikkelend essay (p. 18) gaat filosoof Thijs Lijster dieper in op het fenomeen ‘flex’. Al die jongens en meisjes die in kleurige jacks op de fiets maaltijden rondbrengen lijken hip en onafhankelijk. Maar hun onzekere bestaan zonder vaste contracten, vakantiegeld en pensioenopbouw lijkt, zo merkt Lijster op, verdacht veel op dat van de negentiende-eeuwse dagloner, die op afroep in de haven aan de slag ging.
Mijn somberheid bleek achteraf niet nodig. Na mijn studie belandde ik in de journalistiek en werkte de afgelopen tien jaar voor het Financieele Dagblad. Sinds augustus heb ik de mooiste baan die een filosoof en journalist zich kan wensen: hoofdredacteur van Filosofie Magazine. Ik hoop u met ons team nog vaak tot denken aan te zetten.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
