In het voorjaar van 1947 besloten twee mensen uit de top van Unesco, de pas opgerichte cultuur- en onderwijsorganisatie van de Verenigde Naties, een keur aan intellectuelen uit te nodigen om na te denken over de rechten van de mens. Twee jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog moest zo een herhaling van die verschrikkingen worden voorkomen.
Het initiatief liep echter uit op een fiasco. Veel aangeschrevenen reageerden niet, sommigen antwoordden kortaf en opvallend veel respondenten bezongen de kwaliteiten van het Sovjet-model. De officiële VN-commissie, die in 1948 met haar befaamde Verklaring van de Rechten van Mens kwam, voelde zich gepasseerd en zette een streep door het Unesco-project (op p. 28 leest u alles over deze episode).
De declaratie, dit jaar precies zeventig jaar geleden, was historisch: voor het eerst werd de gelijkwaardigheid van elk mens internationaal vastgelegd. Maar met het mislukken van het Unesco-initiatief is de discussie over mensenrechten niet verstomd. Ondanks het uitblijven van een derde wereldoorlog, een spectaculaire toename van de welvaart en een even opmerkelijke afname van de armoede, zijn zeven decennia later onrecht en geweld nog niet verdwenen. Bovendien vraagt een veranderde wereld om nieuwe mensenrechten.
Die handschoen pakken wij op. In dit nummer van Filosofie Magazine schetst filosoof en jurist Irena Rosenthal (zie p. 18) acht nieuwe mensenrechten voor onze tijd. Zoals het recht om vergeten te worden, hoogst actueel nu internet meer van ons weet dan ons lief is. Het recht om niet te weten is op zijn beurt relevant, omdat biotechnologie veel kan voorspellen, maar niet iedereen van tevoren wil horen hoe groot zijn kans is om ernstig ziek te worden.
Onze lijst met nieuwe mensenrechten is niet uitputtend. We zijn ook benieuwd naar uw eigen ideeën. De meest interessante inzendingen bekronen we met een mooi prijzenpakket en publicatie op onze website op 10 december, de dag dat de Verklaring jubileert. Deze wedstrijd (p. 24) is meer dan een ludiek initiatief. Mensenrechten zijn weinig waard als ze niet door ons allen worden gedragen.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
