We gaan onze naoorlogse, succesvolle wereldorde toch niet laten kapotmaken door enkele oudere heren die aan de macht moeten blijven omdat ze anders vervolging riskeren? We gaan onze democratische rechtsstaat, die twee eeuwen lang welvaart en veiligheid heeft gebracht, toch niet laten uithollen door een handvol politieke entrepreneurs die maatschappelijke onvrede cynisch omsmeden tot nihilisme? We gaan onze planeet toch niet nog verder laten ontwrichten omdat het eventjes niet hoog op de politieke agenda staat om haar te redden – alsof de natuurwetten rekening houden met opiniepeilingen?
Verontwaardiging is wanhoop die eens goed geslapen heeft. Na het duister de dageraad. Na de diepte het weerwerk. Wie over de rand van het heden in de afgrond van de toekomst heeft gestaard, richt het hoofd op en zegt: niet met mij, niet met ons, niet nu.
Voor Hegel ging de geschiedenis vooruit dankzij het geschuur en gewrijf tussen ideeën. Botsend bergop, zeg maar. Marx zette dit op zijn kop: het ging niet om de clash van ideeën, maar van klassen. Niet een idee, maar economie is de motor van verandering. Nog steeds bergop, want qua optimisme bleven Marx en Hegel toch broers.
Even tussendoor …
Meer columns lezen van de Denker der Nederlanden? Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief:
Nu dreigen we botsend bergaf te gaan. De geschiedenis kent allang geen richting meer. Het enige wat nog helpt, is verontwaardiging.
Wat drukt op jouw gemoed? Leg het voor aan Denker der Nederlanden David Van Reybrouck met een e-mail aan denker@denkerdernederlanden.nl.
