In Londen is er een nieuwe trend: boekwinkels zonder koffie en zonder wifi. Je kunt urenlang in boeken neuzen zonder te worden gestoord door telefoongesprekken of rinkelende kop en schotels. De boekhandels willen oases van rust zijn in een stad vol hectiek. Aanvoerder is de Libreria Bookshop in East End. In The Guardian zei de eigenaar te hopen dat mensen zich in de winkel onderdompelen in het ‘intellectuele landschap’. In Libreria schrijft niemand je voor wat je moet lezen; je komt zelf een schat aan mooie en onbekende boeken tegen. De naam Libreria verwijst naar Jorge Luis Borges’ verhaal ‘De Bibliotheek van Babel’, de bibliotheek waarin alle geschreven of nog te schrijven boeken worden bewaard.
De terugkeer van de rustige boekwinkel is opvallend, omdat nog maar kortgeleden de boekenbranche zeker wist dat alleen de combinatie ‘boeken en espresso’ het papieren boek kon redden. Is de komst van wifi- en koffieloze boekwinkels een laatste stuiptrekking voordat het papieren boek definitief verdwijnt? Of de ultieme redding?
Een soortgelijke vraag speelt in studies naar tijd. Zo meent de Duitse socioloog Hartmut Rosa dat oases van rust in een samenleving waarin alles steeds sneller gaat weinig veranderen aan de gejaagdheid. Na een week in een klooster kost het alleen maar meer moeite je weer aan het razende levenstempo aan te passen.
Daar is tegen in te brengen dat een goede afwisseling van hectiek en rust ook in een aangenaam levensritme kan uitmonden. Wekelijks een uurtje opladen in een boekhandel zorgt dat je er de rest van de week tegen kunt.
Mijn optimisme staat niet los van mijn liefde voor de boekhandel. Nu je ook in veel bibliotheken niet meer vrijelijk kunt rondkijken, is de boekhandel een van de weinige plaatsen waar je onverwachte literatuur kunt tegenkomen. De selectie door de boekhandelaar is mij daarbij liever dan de selectie op basis van een algoritme. Het papieren boek prikkelt alle zintuigen; je voelt, ruikt, ziet en hoort de bladzijden. En als de sfeer goed is kun je zomaar in gesprek raken over een boek.
Nog niet zo lang geleden waren boekhandels het centrum voor het politieke leven. Die tijd lijkt ver weg, maar wie veel boeken leest weet dat de tijden zo weer kunnen veranderen.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
