Home Kunst ‘Laat musea geen sterfhuizen worden’
Kunst

‘Laat musea geen sterfhuizen worden’

'Laat musea geen sterfhuizen worden.' Artistiek directeur van het Amsterdam Museum Margriet Schavemaker wil dat de Gouden Koets ons gaat verbinden.

Door Hannah Achterbosch op 29 oktober 2020

‘Laat musea geen sterfhuizen worden’

'Laat musea geen sterfhuizen worden.' Artistiek directeur van het Amsterdam Museum Margriet Schavemaker wil dat de Gouden Koets ons gaat verbinden.

Cover van 11-2020
11-2020 Filosofie magazine Lees het magazine

1. Wat kan ik weten?

‘Van mijn vader, een filosoof, kreeg ik mee dat weten altijd ontstaat door kritische vragen te stellen. Tijdens mijn studies kunstgeschiedenis en filosofie kwam dat voor mij tot uitdrukking in een fascinatie voor tegencultuur, het bevragen van bestaande machtsstructuren. Kunst leent zich hier goed voor, want kunstenaarschap en creativiteit gaan in wezen over vragen stellen. De belangrijkste vraag in deze tijd is hoe we de systematische ongelijkheid moeten aanpakken. Of het nou over ongelijkheid tussen zwart en wit, arm en rijk of man en vrouw gaat, elke dag sta ik stil bij de vraag hoe ik daar vanuit kunst en cultuur verandering in kan brengen.’

2. Wat moet ik doen?

‘Ik ben me ervan bewust geworden dat alleen een podium bieden aan kritische vragen niet genoeg is. Daarom gebruiken we in het Amsterdam Museum de term “Gouden Eeuw” niet meer als synoniem voor de zeventiende eeuw. We vonden dat deze term een drempel opwerpt voor mensen die deze eeuw niet als goud, maar eerder als grauw ervaren, bijvoorbeeld vanwege het slavernijverleden. Door andere woorden te gebruiken kun je bijdragen aan een meer inclusieve samenleving. Maar je kunt het niet iedereen naar de zin maken. Dat zal met de tijdelijke komst van de Gouden Koets naar ons museum niet anders zijn.’

    ‘Musea zijn de plek om systematische ongelijkheid aan te pakken’

3. Wat mag ik hopen?

‘Door het gesprek aan te gaan over de Koets en er onderzoek naar te doen met allerlei verschillende mensen, hoop ik dat we ons weten te verrijken en te verbinden. Als je een voorwerp in een museum plaatst, haal je het uit de huidige maatschappelijke context en kun je in rust naar het object en zijn betekenis kijken. Dat kan vaak minder goed als een object nog gebruikt wordt in een ritueel. De kritiek bij plaatsing in een museum is vaak dat de oorspronkelijke betekenis verdwijnt. Maar het museum is juist een plek waar je die betekenis bestudeert en mensen samen kunt brengen om een meer gelaagde en inclusieve context te creëren.’

4. Wat is de mens?

‘De mens is een creatief en productief wezen. Musea zijn ruimtes waar je het mens-zijn kunt bestuderen omdat zij de door mensen geproduceerde objecten en verhalen verzamelen en bewaren. De uitdaging voor musea is om cultuur levend te houden. Het risico is namelijk dat musea een soort sterfhuizen worden waar objecten en verhalen een plek krijgen voordat ze worden ingesloten in depots. Tegelijkertijd is het juist de kracht van musea om te laten zien hoe mensen vroeger leefden, hoe ideeën tot stand zijn gekomen en hoe mensen door de tijd heen veranderen. Door ons te laven aan de rijkdom van de verzamelingen in musea wordt de bewegelijkheid van de mens invoelbaar.’

Meer lezen over schoonheid? Bestel nu de speciale uitgave Te mooi om waar te zijn.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Dit artikel op Filosofie.nl is alleen toegankelijk voor abonnees. Met liefde en zorg werken wij iedere dag weer aan de beste verhalen over filosofie. Steun ons door lid te worden voor maar €4,99 per maand. Log in om als abonnee direct verder te kunnen lezen of sluit een abonnement af.