Henkjan Honing is hoogleraar muziekcognitie. Hij wil onderzoeken hoe muzikaal dieren zijn, zonder in apenschedels te boren.
Wat kan ik weten?
‘Darwin vermoedde dat alle dieren door de gemeenschappelijke aard van hun zenuwstelsel muzikaliteit kennen. Ga dat maar eens onderzoeken. Wat is muzikaliteit eigenlijk? Sommige dieren kunnen melodieën onthouden. Karpers zijn in staat om bluesmuziek en klassieke muziek van elkaar te onderscheiden. Maar is dat muzikaliteit? Hoe weet je dat een vogel geniet van een liedje? Zijn er dieren die plezier beleven aan muziek? Daar zit voor mij de crux. Hoe kom je dat te weten? Mijn gevoel was direct: dit moet je interdisciplinair onderzoeken. Dus putten uit computersimulaties, observaties van dieren, hersenonderzoek – ga zo maar door. En als al die methodes in dezelfde richting wijzen en hetzelfde antwoord geven, dan heb je iets te pakken.
Tekst loopt door onder afbeelding
Fotografie: Martin Dijkstra
In mijn vorige boek Iedereen is muzikaal gaf ik een overzicht van de wetenschappelijke inzichten ter onderbouwing van een stelling, zoals je dat wel vaker ziet bij populairwetenschappelijke boeken. Mijn nieuwe boek Aap slaat maat is heel anders. In dit boek heb ik mijn eigen zoektocht naar kennis beschreven. Hoe ik naar congressen ga. Dat ik toevallig bij iemand aan tafel zit die aan de andere kant van de wereld in een laboratorium met resusapen werkt en me uitnodigt om onderzoek te doen naar ritmegevoel bij die apen. Hoe ik tot een cruciaal inzicht kom door naar een lezing te gaan over een onderwerp dat weinig met mijn eigen onderzoek te maken heeft. Dan zie je dus direct hoe het weten van de wetenschap van toeval aan elkaar hangt. Van de mensen die je ontmoet, van je stemming en in dit geval van de specifieke dieren waar je mee werkt. Meestal lees je alleen over opzienbarende onderzoeksresultaten, maar dit boek laat zien hoe wetenschap gewoonlijk is: een grillig zoekproces met veel open eindjes.’
Dit artikel is exclusief voor abonnees
