Ik had net op teletekst gelezen dat het vertrouwen in de media afgelopen jaar was gegroeid toen ik in Villamedia las dat Geertjan Lassche, de maker van het televisieprogramma #Frontberichten, was uitgeroepen tot Journalist van het Jaar 2020. Volgens jurylid Dolf Rogmans liet het programma zien wat ‘de meerwaarde van journalistiek’ is: ‘daar komen waar de crisis echt plaatsvindt, waar de strijd wordt gestreden, waar we kennis van moeten nemen om de situatie goed te kunnen inschatten.’
Maar als #Frontberichten iets liet zien dan is het dat de journalist het afgelopen jaar juist niet daar kwam ‘waar we kennis van moeten nemen om de situatie in te schatten’. Immers, aldus opnieuw de jury, ‘ook hij zat opgesloten thuis.’ Dus moest de kijker het doen met vlogs uit (wéér de jury) ‘de vuurlinie’ van de ic’s.
Maar was daar de vuurlinie? Was daar de crisis? In Villamedia vraagt de laureaat zich af of zijn programma hervat moet worden: ‘Elke ochtend en elke middag, als de cijfers van het RIVM binnenkomen maak ik de afweging, moet het er weer komen? Daarvoor moet het eerst weer echt crisis zijn.’ De Journalist van het Jaar 2020 denkt blijkbaar nog steeds dat de coronacrisis zich op alleen op ic’s afspeelt.
De filosoof van het jaar 380 (v.C.), waarschuwde al voor programma’s als #Frontberichten. Plato schreef toen de beroemd geworden ‘allegorie van de grot’, het prototype van onze televisie: de geboeide mensen in de grot kennen niets anders dan de schaduwen op de muren van de grot en zien deze beelden aan voor de werkelijkheid. Alleen door het zonlicht te aanschouwen, de bron van schaduwverschijningen, zouden zij de beelden kunnen ontstijgen. Plato wijst op de risico’s voor de boodschapper die na het licht te hebben gezien, zijn wantrouwen in de media deelt. ‘Ze zouden hem zelfs proberen te doden’, schrijft hij, ‘omdat hij onrust zaait in hun wereld’.
‘Door corona hebben we de media simpelweg nodig’, zo verklaart Pieter Paul Verheggen, algemeen directeur van onderzoeksbureau Motivaction in de Volkskrant het toegenomen vertrouwen in de media. ‘Zij geven ons op dit moment houvast.’ Zo laten we ons graag boeien door de spannende frontberichten van de media.
‘Hou vol!’ zeggen we dan tegen elkaar. Maar doe het niet. Hou dit niet vol. Laat u niet te veel boeien door de media.
Denk zelf. Denk vrij.
