Moeten we verdriet vermijden, en onmiddellijk elimineren? Of is het juist een teken dat je leeft? Twee tranen van een jongeman zijn het er niet over eens.
Traanbuis van een jongeman, vroeg in de ochtend
Paul en Art, twee tranen van een jongeman, staan op het punt de traanbuis te verlaten. Maar het is alsof iets ze tegenhoudt.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
Paul
Hij probeert ons in te houden. Terwijl iedereen weet dat inhouden een slecht idee is. Je krijgt er maar één ding van: hoofdpijn.
Art
Ik heb anders ook gehoord dat mensen er juist hoofdpijn van krijgen als ze ons vrijelijk laten stromen.
Paul
Ach, ze kunnen doen wat ze willen – naar de drank grijpen, pillen slikken, in therapie gaan, de pijn verdoven door online te shoppen –, maar hoe je het ook wendt of keert, uiteindelijk laten wij ons niet tegenhouden.
Art
Dat weet ik zo net nog niet. Je kunt pijn ook verbijten. Soms worden wij effectief ingeslikt. Dat kan een man sieren, en een vrouw misschien ook. Dat gekoketteer met kwetsbaarheid hangt me soms de keel uit – voortdurend maar huiliehuilie doen. Zelfs volwassen kerels laten ons onbeschaamd rollen. Terwijl het toch niks helpt, ook niet bij echt verdriet. Is er ooit een geliefde of een dode teruggekeerd doordat de eenzamen of de rouwenden ons oeverloos lieten stromen? Alsof het lot zich laat chanteren met gejammer en gejank.
Paul
Natuurlijk niet, maar als dát je inzet is, hou je jezelf voor de gek. De dingen die op je pad komen, komen nou eenmaal op je pad. Je kunt je lot niet veranderen, maar wel je houding ten opzichte van je lot. Als de mensen zichzelf als akkers konden zien, dan zouden ze alle gebeurtenissen kunnen ervaren als welkome mest, neerslag of zonneschijn. Verdriet doet ze dan goed als een weldadige regenbui, of voor mijn part een heel regenseizoen. Wij maken het droge bouwland weer vruchtbaar.
Art
Je hebt duidelijk je roeping als dichter gemist. Maar je weet ook duidelijk niet hoe echt verdriet voelt. Hoe het is als je ’s ochtends onder de douche al moet huilen, en ’s middags ook, en ’s avonds.
Het enige wat ik de mensen zou adviseren: voorkom zo veel mogelijk dat wij eraan te pas komen. Het zou een hoop schelen als jongeren tijdig leren om het onjuiste idee uit hun hoofd te zetten dat de wereld hun veel te bieden heeft.
Paul
Ik zeg niet dat het een pretje is als wij niet te stelpen zijn. Maar die adviezen van jou zijn pas echt ellendig. Als mensen akkers zouden zijn, dan zou ik ze toewensen dat ze niet in een veilige gematigde uithoek zouden liggen, maar op de rand van de Vesuvius. Daar zullen ze heel wat te betreuren hebben, maar daardoor zullen ze ook weten dat ze leven en na elke tegenslag opnieuw vruchtbaar worden en tot bloei komen. Een leven zonder ons is een leven waarin niets te betreuren valt, en dat is pas echt een betreurenswaardig leven.
Als je liefde verloren hebt, en je doorvoelt dat helemaal, dan is dat heel wat beter dan wanneer je überhaupt geen liefde hebt beleefd.
Art
Als ze ooit schrijvers zoeken voor tegeltjeswijsheden, dan moet je zeker solliciteren. Ik zal je nog één keer uitleggen waarom de mensen ons toch echt beter kunnen vermijden. Als ze treuren om iets, dan is dat eigenlijk altijd om iets wat ze vroeg of laat toch wel hadden verloren. Verdriet verandert niets aan de zaak. Mensen zouden hun energie moeten steken in dingen waar ze wel iets aan kunnen veranderen.
Paul
Maar juist voor verandering hebben ze ons nodig. Wij zijn de krachtigste druppels op aarde. Wij dragen de vonk van de verandering in ons. Ook al kunnen wij eerst vreselijk hardnekkig en uitzichtloos lijken, we zijn van voorbijgaande aard. Hoe stiller, geduldiger en opener de mensen ons toelaten, hoe dieper en vastberadener het nieuwe in hen kan ontkiemen. Juist als de droefheid niet uit de weg wordt gegaan, gaat ze uiteindelijk over. En dan zou je kunnen denken het allemaal voor niets is geweest. Maar dan is er al iets nieuws naar binnengegaan in het hart van de treurende. Zonder dat hij er erg in had.
De tranen ervaren geen weerstand meer. Ze rollen naar beneden.