Home Filosofie en literatuur Boekenkast maart 2023
Filosofie en literatuur

Boekenkast maart 2023

De redactie signaleert elke maand de boeken die filosofisch het meest opvallen. Dit keer: van alledaagse angsten tot normale neuroten.

Door de redactie op 24 februari 2023

boekenkast boeken signalementen beeld Henry Be/Unsplash

De redactie signaleert elke maand de boeken die filosofisch het meest opvallen. Dit keer: van alledaagse angsten tot normale neuroten.

FM3 2023 cover
03-2023 Filosofie magazine Lees het magazine

Dit artikel krijgt u van ons cadeau

Wilt u onbeperkt toegang tot de artikelen op Filosofie.nl? U bent al abonnee vanaf €4,99 per maand. Sluit hier een abonnement af en u heeft direct toegang.

Liever onvolwassen

Volwassenen, hoe aardig ook, zijn tuig van de richel, vindt Guus Kuijer. Waarom? Omdat ze kinderen minachten, schrijft hij in deze essaybundel uit 1980. Niet dat kinderen per se beter zijn dan volwassenen. Zeker niet. Maar er is één groot verschil tussen volwassenen en kinderen: kinderen hebben geen macht. Wie macht wil verwerven, moet dus afstand doen van de kinderlijkheid. Maar daarmee verlies je meer dan je wint, betoogt Kuijer in krasse bewoordingen. Een heruitgave met een voorwoord van Arnon Grunberg, die onlangs vader werd.

Het geminachte kind
Guus Kuijer
Querido
120 blz.
€ 15,-

Overmeesterd zijn

Theoloog en ethicus Frits de Lange analyseert wat de afwezigheid van controle betekent voor ons leven. Veroordelen onverwachte gebeurtenissen, zoals een begrafenis of een hereniging met een oude vriend, ons tot een machteloos bestaan? Of blazen ze juist nieuwe wind in de zeilen? De Lange laat zien dat in ons levensverhaal de overweldiging een van de hoofdpersonen is. Hij zoekt naar een manier om met die overweldiging om te gaan, zodat hij er niet door verpletterd wordt, maar er zijn geluk in vindt.

Overweldigend. Leven met wat je niet in de hand hebt
Frits de Lange
Ten Have
272 blz.
€ 22,99

Dagdromen

De dromen die we ’s nachts hebben zijn interessant, maar filosoof Stine Jensen denkt liever na over onze dagdromen. In dit interactieve boek neemt ze kinderen mee op denkreis langs tien onderwerpen waar mensen al eeuwen over fantaseren. Waarom willen we zo graag onsterfelijk worden, kunnen vliegen of alwetend zijn? En zijn die scenario’s wel wenselijk? Door middel van vragen, weetjes, filmtips, verhalen en meningen van andere kinderen daagt ze de lezer uit om zelf de voor- en nadelen van onze utopische verlangens af te wegen. Met een voorwoord van Koert van Mensvoort.

Alles is dromen, dromen is alles
Stine Jensen
ill. Marijke Klompmaker
Kluitman
128 blz.
€ 19,99

Denken over niets

Dit jaar is het honderd jaar geleden dat schrijver Gerard Reve (1923-2006) werd geboren. Reden voor een filosofisch boek over Reves bekendste roman De avonden, vond filosoof en letterkundige Mathieu Berteloot. Uit het verhaal dat ‘in feite over niets gaat’, destilleert Berteloot zeven filosofische vragen, die hij een voor een behandelt. Wie is werkelijk gek? Heeft wetenschap wezenlijke betekenis? En wat maakt iemand tot een slecht mens? Leuk voor de liefhebbers van De avonden die van diepgang houden, maar verwacht geen reviaans filosofisch systeemdenken.

‘Wij zijn vanmiddag ongewoon diepzinnig’. Filosoferen over De Avonden
Mathieu Berteloot
ISVW Uitgevers
172 blz.
€ 19,95

Meer lezen over het beste dat er verschijnt in de filosofie? Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief

Meld u aan voor onze nieuwsbrief

Ontvang elke woensdag het laatste filosofie nieuws, de beste artikelen van de week en af en toe een aanbieding.
Ontvang wekelijks het laatste filosofienieuws, de beste artikelen en af en toe een aanbieding.

Schatkist

Een windvlaag werpt een groene kist met aantekeningen omver. De inhoud verandert in een werveling van chaos. Zo begint Het boek der openingen van Lieven De Cauter: een boek met filosofische fragmenten verpakt als roman. De Belgische cultuurfilosoof, dichter en activist duidt al jarenlang in literaire stijl onze tijd. Toch geniet hij in Nederland weinig bekendheid. Zonde, want ook dit boekje bevat prachtige observaties – in dit geval over allerhande onderwerpen van gerechtigheid tot kitsch. Hoewel niet eenvoudig, beloont dit boekje dankzij zijn krachtige aforistische stijl. 

Het boek der openingen
Lieven De Cauter
Mammoet
164 blz.
€ 22,50

Vervliegende trends

Dat mode iets met identiteit te maken heeft, zal niemand betwijfelen. Maar wat precies? De Duitse filosoof Georg Simmel kwam in 1905 met de elegante theorie dat mode uitdrukking geeft aan onze paradoxale verlangens ergens bij te willen horen én ons te willen onderscheiden. Voor de serie ‘Nieuw licht’ herbezint alleskunner Sarah Neutkens – componist, beeldend kunstenaar, model – zich op de relatie tussen mode en identiteit. Het resultaat is een persoonlijke bespiegeling over het versmelten en vervliegen van identiteiten. Kan mode nog richting geven?

Tusseninmens. Hoe mode van gedaante verandert
Sarah Neutkens
Prometheus
64 blz.
€ 16,99

Meer dan menselijk

Bonobo’s maken complexe gereedschappen en technologische systemen bootsen zenuwcellen na – het bewijs dat intelligentie ver voorbij het menselijke strekt, tref je volop aan in het pas vertaalde boek Manieren van zijn van James Bridle (hen/hun). Volgens Bridle zijn onze categorieën ‘hopeloze versimpelingen’ van de complexe werkelijkheid. De Britse kunstenaar met een achtergrond in de technologie tracht met dit boek ons voorstellingsvermogen op te rekken. Dat blijkt niet alleen een moreel nuttige, maar ook een creatieve oefening: door de ogen van Bridle is de wereld een stuk ongrijpbaarder en kleurrijker.

Manieren van zijn. Voorbij de menselijke intelligentie
James Bridle
vert. Robert Neugarten
Volt
424 blz.
€ 29,99

Samen afwijken

De wereld wordt bevolkt door 8 ­miljard neuroten, schrijft econoom Saskia Kalb in De gelukkige neuroot. Ze vindt dat we het woord ‘neuroot’ onterecht beschimpend gebruiken voor tere wezens die het alledaagse leven niet aan zouden kunnen, terwijl iedereen verdedigingsmechanismen toepast om met kleine en grote problemen om te gaan. In dit boek brengt ze die in kaart, legt ze uit waarom ze van belang zijn voor ons welzijn en zet ze aan het denken over de grens tussen normaal en abnormaal. Van dat laatste kun je een beetje neurotisch worden, maar dat was je toch al.

De gelukkige neuroot. Waarom we allemaal afwijken
Saskia Kalb
ISVW Uitgevers
216 blz.
€ 19,95

Ongemak

Journalist Nina Kunz (1993) werd in 2018 verkozen tot Zwitsers Columnist van het Jaar en werd in 2020 opnieuw genomineerd voor die prijs. Als je haar boek leest, snap je waarom. Haar doordachte en geestige teksten lezen dusdanig vlot dat je bijna over het hoofd zou zien hoe knap ze in elkaar zitten. Kunz’ boek ontstond toen ze over haar alledaagse angsten begon na te denken en elke keer als ze zich ergens ongemakkelijk bij voelde aan het schrijven sloeg. Over prestatiedruk bijvoorbeeld, en over weltschmerz, smeltende poolkappen en het patriarchaat. In elk stukje komt een filosoof of andere denker aan bod.

Ik denk… dat ik te veel denk
Nina Kunz
Noordboek
192 blz.
€ 20,90